Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

Nargisnamolar qabilasi–Amaryllidales
Piyozdoshlar oilasi –Alliaceae


Vakillari:
1. Sarimsoq piyoz –A. sativum

2. 
   Anzur piyoz –A suvorovii
   
3. 
   Pskom piyozi–A. pskemense
   
4. 
   Oddiy piyoz–Allium sera. (28-rasm)
   

Nazariy tushuncha: Bu oila 30 ta turkum va 650 ta turini birlashtiradi. Ular Avstraliyadan tashqari hamma mintaqalarda tarqalgan, ko‘p yillik ildiz poyali va piyoz boshli, maxsus hid tarqatuvchi o‘simliklardir. Barglari oddiy, ketma-ket joylashgan, etli, naysimon. To‘pgullari oddiy, soyabonsimon. Gulqo‘rg‘oni oddiy, gultojibargsimon, gultojibarglar soni 6 ta, asosiy qismlari qo‘shilgan. Changchilari 6 ta, urug‘chisi 1 ta, 3 ta mevabargchaning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan. Tugunchasi ustki. Mevasi ko‘sakcha.
Ahamiyati: Bu oila vakillari sabzavot o‘simligi sifatida ko‘plab ekib o‘stirilib, ovqatga ishlatiladi va dorivor o‘simlik sifatida keng foydalaniladi.



28-rasm. Oddiy piyoz.1-umumiy ko‘rinishi;
2-to‘pguli (oddiy soyabon); 3-gulqo‘rg‘onsiz urug‘chi va
changchi gullari; 4- gulining diagrammasi;


Ishni bajarish tartibi va topshiriqlar:
1. Gerbariy namunalaridan foydalanib oila uchun xos belgilarini o‘rganing. Loladoshlar oilasi bilan taqqoslang, farqli belgilarini yozib oling.
2. Oila vakillaridan oddiy piyoz o‘simligining siste-matik belgilarini o‘rganing. Uning piyozbosh shakliga, poya va bargining tuzilishiga, to‘pguliga, gulqo‘rg‘on xiliga va ularning qo‘shilgan yoki qo‘shilmaganligiga, changchi va urug‘chilariga, meva tipiga e`tibor berib, ularning rasmlarini chizib oling.
Gul formulasini tuzing.
Oddiy piyoz: * P_(3)+(3) A ₃₊₃G ₍₃₎


Nazorat savollari

1. 
   Piyozdoshlar oilasi nechta turkum va turni o‘z ichiga oladi?
   
2. 
   Oila vakillari qanday to‘pgullarni hosil qiladi?
   
3. 
   Oilaning yovvoyi holda tarqalgan turlaridan qaysi birlarini bilasiz?
   
4. 
   Piyozdoshlar oilasi Loladoshlar oilasidan gul qismlarining qaysi birlarining o‘ziga xosligi bilan farq qiladi?