Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

MAVZU: Marshantsiyadoshlar oilasi 

O‘rganilayotgan vakilning sistematik o‘rni. 

Yo‘sintoifa bo‘limi – Bryophyta 

Jigarsimon yo‘sinlar ajdodi – Marshantiopsida 

Marshantsiyakabilar ajdodchasi – Marshantiidae 

Marshantsiyanomolar qabilasi – Marshantiales 

Marshantsiyadoshlar oilasi – Marshantiaceae 
Vakillari: 
Oddiy marshantsiya – 
Marshantia polymorpha
Mavzuning maqsadi
: Oddiy marshantsiya o‘sim-
ligining anatomo-morfologik tuzilishini, vegetativ, jinsiy 
va jinssiz ko‘payishini o‘rganish.
Kerakli jihozlar: 
Gerbariylar, o‘simliklar aniqlagichi, 
rasmlar, jadvallar, preparatlar, mikroskop, lupa, 
pintset, preporoval nina va boshqalar. 
Nazariy tushuncha: 
Yo‘sintoifa bo‘limi 22 ming turni 
o‘z ichiga oladi. Ular sodda tuzilishga ega bo‘lgan 
ildizsiz yuksak o‘simliklardir. Ularning tuban vakillari 
yer bag‘irlab tallom yoki qattana hosil qilib o‘sadigan 
o‘simliklar bo‘lsa, ba`zi biri murakkabroq tuzilishga ega 
bo‘lib, tanasi rosmana poya va barglarga ajralgan. 
Yo‘sintoifalarning ko‘payishida nasllarning gallanishi 
yaqqol namoyon bo‘ladi. Jinsiy nasl gametofit bularda 
ustun hisoblanib, jinssiz nasl sporofit esa kam taraqqiy 
etganligi bilan farqlanadi. Shunday bo‘lishiga qaramay 
ular bir-biri bilan o‘zaro bog‘liq holda rivojlanadi. 
Bo‘limning jigarsimon yo‘sinlar ajdodi 280 ta turkum 
va 8500 turdan iborat. Uning muhim oilalaridan biri 
marshantsiyadoshlar oilasi hisoblanib, oilaning tipik 
vakili sifatida oddiy marshantsiya (1-rasm) o‘simligi 
amaliyot darsida o‘rganib chiqishga tavsiya etiladi.
Bu o‘simlik o‘ta zax joylarda: buloqlarning atrofida, 
sharsharalarning quyi qismlarida, daryo va ko‘llarning 
qirg‘oqlarida, o‘rmonlarda va shuningdek, botqoqliklar-
da uchraydi. 

---

7