Аплв1тот1 Jill. V b tk kaffTAlv grant bulalari

Mayor bilan kapitan ustun kelishdi. Glenarvan

404

Tufold ko‘rfaziga yetib borgach, chopar yuborishga qaror qildi. Ayrtonni kuzatib turgan mayorning nazarida bunga botsmanning jahli chiqqandek tuyul-di. Lekin Mak-Nabbs o‘z mulohazalarini hech kim bi­ lan o‘rtoqlashmadi, odatdagidek, hech kimga hech narsa demadi.
Avstraliya Alplarining etagidanoq boshlanadigan dasht sharqqa borgan sari sezilar-sezilmas pasayardi. Dashtning bir xil manzarasini har zamon-har zamon-da uchrab qoladigan mimoza, evkalipt va har xil ye-lim daraxtlari o‘sgan chakalaklar, shuningdek qip-qizil gullari chaman bo'lib yotgan gastrolobium gran-diflorum o‘sim ligining butalari buzib qolardi. Sayohatchilarning yo'lini ikki qirg‘og‘ida qamishlar va orxideyalar o‘sib yotgan soylar, to‘g ‘rirog‘i, ariqlar kesib chiqardi. Ularni kechib o‘tar edilar. Otryadning yaqinlashib kelishi bilan to'xtatuvaloqlar va kazuarlar galasining duv ko‘tarilib qolgani va ken-gurularning prujinali qog‘oz o'yinchoq singari buta-lar orasidan sakrab-sakrab qochgani uzoqdan ko‘rinib turardi. Lekin sayohatchilar ov qilish to‘g ‘risida o‘ylamas ham edilar, charchab qolgan otlari ovga yaramasdi.
Buning ustiga kun juda issiq, havo nihoyatda dim edi. Hayvonlar ham, odamlar ham qattiq qiynalardi-lar. Ularning hammasi ham holdan toygan holda in-damay yo‘l bosar edilar. Sukunatni faqat ho'kizlarni xo‘k-xo‘klab haydayotgan Ayrtonning ovozi buzardi.
Soat o‘n ikkidan ikkigacha otryad ajoyib qirqqu-loq o'rmoni orasidan o‘tib bordi. Sayohatchilarimiz bunchalik charchamagan bo‘lsalar, bu o'rmon man-zaralaridan juda zavqlangan bo‘lardilar. Balandligi o‘ttiz futgacha yetadigan bu daraxtsimon o‘simliklar juda rivoj topgan edi. Gigant qirqquloqlarning egil-gan shoxlari ostidan otlargina emas, otliqlar ham boshlarini egmay, baxazo‘r o‘tib borar, ba’zan biror otliqning oyog'idagi shpor qirqquloqlar tanasiga urilib, jaranglab ketardi. Qimir etmay turgan barg-larning tagi ancha salqin, bunday joylarda yurish hammaga ham ma’qul tushdi. Bunday yangiliklarni ko'rganda o‘zini tutolmay qoladigan Paganel bir necha bor ovoz chiqarmaygina xo‘rsinib, o‘z shodligi-ni bildirdi-da, bir gala to‘ti qush va kakadularni cho‘chitib yubordi; qushlar qattiq shovqin ko‘tardi-lar.

405

Geografiya olimi o‘zining shodligi va zavqlana-yotganini bildirib eh -ah qilayotgan edi, birdan ham-rohlarining ko‘zi oldida oti bilan birga gursillab yerga yiqildi. Unga nima bo'ldiykin: boshi aylandimikin yo jazirama issiqdan bo‘g ‘ilib qoldimikin?