Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

 
9.2. Dunyo dinlari geografiyasi 
Yer shari aholisi diniy belgilari bo‗yicha quyidagicha ajratiladi:

xristianlar – 2,31 mlrd (dunyo aholisining 33 %i); 

---

193 
1.
musulmonlar – 1,58 mlrd (dunyo aholisining 23 %); 
2.
induizm – 0,95 mlrd (dunyo aholisining 14 % i); 
3.
buddistlar – 0,47 mlrd (dunyo aholisining 6,7 %i); 
4.
an‘anaviy xitoy diniga e‘tiqod qiluvchilar — 0,46 mlrd (dunyo aholisining 
6,6 % i); 
5.
sikxizm – 24 mln (dunyo aholisining 0,3 %i); 
6.
iudaizm – 15 mln (dunyo aholisining 0,2 %i); 
7.
mahalliy dinga e‘tiqod qiluvchilar – 0,27 mlrd (dunyo aholisining 3,9 % i); 
8.
diniy etiqodi bo‗lmaganlar – 0,66 mlrd (dunyo aholisining 9,4 %i); 
9.
ateistlar – 0,14 mlrd (dunyo aholisining 2 %i). 
Yer sharining yirik mintaqalari bo‗yicha diniy guruhlar tarqalishi quyidagi 
ko‗rinishga ega: MDHning katta qismini pravoslav diniga mansub kishilar 
guruhlari (Rossiyaning katta hududlari, Ukraina, Belorus, Moldova va Gruziya) 
tashkil etadi. Armanistondagi xudojo‗ylar monofizit arman-grigorian chyerkoviga 
mansub, Litvada katolik dini, boshqa Boltiqbo‗yi davlatlarida – lyutyeranlik keng 
tarqalgan.
Islom diniga Markaziy Osiyo va Qozog‗iston, Kavkazning katta qismi, 
Tatariston va Boshqirdiston aholisi e‘tiqod qiladi. Ozarbayjonda asosan shiya 
oqimiga mansub musulmonlar, boshqa hududlarda – sunniylar ko‗pchilikni tashkil 
etadi. Buddizm-lamaizmga Buryatiya, Tuva va Qalmig‗iston tubjoy aholisi e‘tiqod 
qiladilar. Xudojo‗y yahudiylar – iudaistlardir.
Yevropa shimolida protestantlik, Skandinaviya davlatlari, Finlyandiya va 
Islandiyada – lyutyeranlik, Angliyada – anglikanlik ustunlik qiladi. Belgiya, 
Lyuksemburg, Fransiya, Ispaniya, Portugaliya, Italiya, Avstriya va Maltada katolik 
dini tarqalgan. Markaziy Yevropada katoliklar va protestantlar soni deyarli teng, 
biroq 
Germaniyada 
protestantlar 
orasida 
lyutyeranlar, 
Shveysariya 
va 
Nidyerlandiyada esa – reformatlar ustunlik qiladi. Gretsiyada ko‗pchilik 
xudojo‗ylar pravoslavlardan, Turkiya Yevropa qismida esa – musulmonlardan 
iborat. Polsha, Chexiya, Slovakiya va Vengriya aholisi orasida katoliklar, 
Bolgariya va Ruminiyada – pravoslavlar, Germaniyada – protestantlar (asosan 

---

194 
lyutyeranlar), Albaniyada – musulmonlar (sunniylar) ko‗pchilikni tashkil etadi. 
Sobiq Yugoslaviya respublikalarida ko‗proq pravoslavlar, qisman katoliklar va 
musulmonlar mavjud. 
Osiyo aholisi diniy jihatdan nihoyatda xilma-xil. Islom barcha Old Osiyo 
mamlakatlarida (Isroil, Kipr va Livandan tashqari), Pokiston, Bangladesh, Maldiv 
orollari, Indoneziya va Malayziyada yyetakchilik qiladi. Kipr, Sharqiy Timor, 
Hindiston, Shri-Lanka, Filippin aholisining muayyan qismi musulmonlardan 
iborat. Ko‗pchilik mamlakatlarda islomning sunniy mazhabi hukmronlik qilsa, 
Eronda shiyalikning mavqe‘i yuqori. Iroq, Yaman Arab Respublikasi va 
Baxryeynda sunniylar va shiyalar soni deyarli teng. Eron, Hindiston, Pokistonda 
zoroastriylarning, Eron, Iroq va Turkiyada – yazidlarning kamsonli guruhlari 
mavjud. Hindiston va Nepal induizm tarqalgan asosiy hududlardir. Induistlar Shri-
Lanka va Bangladesh hamda Indoneziyaning Bali oroli aholisi orasida ham 
uchraydi.