Anorganik moddalarning eng muhim sinflari

3. Ammoniy gidroksidi ammiak gay (NHy) т suvda eritib olinadi:

NH₂+H₂O=NH₄OH

Kimyoviy xossalari. 1. Asoslar kislotalar bilan reaksiyaga kirishib, tuz va suv hosil qiladi. Bunday reaksiyalar neytrallanish reaksiyalari deb ataladi.

NaOH+HCl=NaCl+H₂O Са(ОН) ₂+2НNOз=Са(NOз) ₂+2Н₂О

2. Asoslar kislotali oksidlar bilan ham reaksiyaga kirishib, tuz. va suv hosil qiladi:

Са(ОН) ₂+СО₂=СаСОз+Н₂0

3. Asoslar tu2lar bilan reaksiyaga kirishib yangi tuz va yangi asos hosil qiladi.

NiС1₂+2КОН=Ni(ОН)з+2КС1

4. Suvda eriydigan asoslar juda yuqori temperaturaga ham chidamli, lekin suvda erimaydigan asoslar qizdirishga chidamsiz, tezda parchalanib ketadi:



4. Ayrim asoslar borki, ular ham kislotalar bilan, ham ishqoriar bilan reaksiyaga kirishib Шт. va suv hosil qiladi. Ular amfoter gidrvksidlar deb ataladi. Masalan, А1(ОН)з, Zn(OH)2 Сг(ОН)з va hokazo.

Amfoter gidroksidlar ham metallaming suvda yaxshi eriydigan tuzlariga ishqoriar ta'sir ettirilib olinadi:

ZnCl₂+2NaOH=Zn(OH) ₃+2NaCl

Al(NO₃) ₃+3KOH=Al(OH) ₃+3KNO₃

Amfoter gidroksidlar suvda erimaydi. Ular kislota va ishqoriar bilan oson reaksiyaga kirishib tuz va suv hosil qiladi.

Zn(OH)₂+2HCl=ZnCl₂+2H₂0

Zn(OH) ₂+2NaOH=Na₂Zn0₂+2H₂0

2А1(ОН)з+ЗН2S0₄=А1₂(S0₄)з+6Н₂0

А1(ОН)з+КОН=КАlO₂+2Н₂0
Eng muhim asoslar va ularning ishlatilishi

Natriy va kaliy ishqorlari kimyo sanoatining eng muhim mahsulotlari hisoblanadi.

NaOH — o'yuvchi natriy sanoatning juda ko'p tarmoqlarida ishlatiladi. U «kaustik soda» deb ham ataladi.

Natriy ishqori oq tusli modda, suvda yaxshi eriydi. Uning konsentrlangan eritmasi hayvonot va o'simlik mahsulotlaridan tayyorlangan matolarni yemiradi. O'yuvchi natriy eritmasiga botirilgan ip, jun bo'kib iviq massaga aylanadi.U odam terisiga tushsa yara qiladi.

O'yuvchi natriy sanoatning juda ko'p sohalarida ishlatiladi. U sovun tayyorlash korxonalarida, neftni qayta isMash zavodlarida va boshqalarda ishlatiladi.

O'yuvchi natriy ko'p miqdorda osh tuzining suvdagi eritmasini elektroliz qilib olinadi.

KOH — o'yuvchi kaliyning barcha xossalari, ishlatilish sohalari o'yuvchi natriyga o'xshash, faqat farq shundaki, sovun tayyorlashda o'yuvchi kaliy ishtirok etgan bo'lsa suyuq sovun hosil bo'ladi.

O'yuvchi kalsiy — Ca(OH) ₂, ya'ni so'ndirilgan ohak osongina kukunga aylanadigan qattiq oq modda. U suvda kaliy va natriy asoslariga nisbatan yomonroq eriydi. Uning tiniq eritmasi ohakli suv deb ataladi.

So'ndirilgan ohak asosan qurilish materiali sifatida ishlatiladi. U ohak, qum va suvdan iborat qorishma, ancha arzon va yaxshi sementlovchi vositadir.

So'ndirilgan ohak ohaktoshni kuydirib olingan kalsiy oksidi (CaO — so'ndirilmagan ohak)ni suv bilan reaksiyaga kiritib olinadi.

Uning suvdagi eritmasiga xlor yuttirib xlorii ohak olinadi.

Xlorli ohak zararii mikroblarni o'ldiruvchi vosita sifatida turmushda, tibbiyotda ishlatiladi.