Annotatsiya. «O’zbekiston tarixi» bo’yicha tayyorlagan ma’ruza matnlari fanning barcha ma’lumotlarini o’z ichiga qamrab olgan. O’quvchilarning tarix sohasidagi bilimlarini shakillantirishga qaratilgan

Xalq ta'limi va mutaxassis kadrlar tayyorlash muammolari. Urushning og’ir sharoitlarida O’zbek olimlarining ilmiy va amaliy ishlari front, aholi va g’alaba uchun beqiyos ahamiyatga ega boldi, xalqimiz ahlining ona-Vataniga bo’lgan mehr-muhabbatini kuchaytirdi, vatan-parvarlik tuyg’ularini uyg’unlashtirdi, mehnat faoliyatiga kuch-quvvat bag’ishladi.

Urushning suronli yillarida respublika oliy o’quv yurtlari va texnikumlar o’z faoliyat-larini davom ettirdilar. Katta qiyinchiliklarga qaramay, ular sanoat, qishloq xo’jaligi, maorif, tabobat va boshqa sohalar bo’yicha malakali mutaxassislar tayyorlab beradigan chinakam manba bo’lib qoldi. 1943-yilda respublikada 41 oliy o’quv yurti (ularning 12 tasi ko’chirib kelingan) va 52 o’rta maxsus bilim yurtlari faoliyat ko’rsatdi. Urush yillari davomida ularda 20 mingdan ziyod oliy va o’rta maxsus ta'limotli mutaxassislar yetishtirildiki, bu xalq xo’jaligini yuqori malakali kadrlar bilan ta'minlash imkonini berdi. Ular o’z navbatida samarali mehnat qilib, fashizmni tor-mor keltirish ishiga munosib hissa qo’shdilar. Pedagogik kadrlar tayyorlashga alohida e'tibor berildi, chunki urush davri sharoitlarida ularga ehtiyoj ayniqsa sezilarli edi.

Urush yillari O’zbekistonda barcha turdagi qo’shinlar uchun zobit kadr va mutaxassislar ham tayyorlandi. Ular Toshkent piyodalar bilim yurti hamda ko’chirib kelti-rilib, respublikamiz shaharlariga joylashtirilgan bir nech-ta harbiy bilim yurtlari, oliy o’quv yurtlarining harbiy fakultetlarida, o’nlab turli kurslarida tayyorlandilar.

Urush asoratlari umumta'lim maktablarining holati va faoliyatiga ham qattiq ta'sir qildi: o’qituvchilarning harbiy xizmatga chaqirilib, frontga yuborilishi oqibatida ularning soni keskin kamayib ketdi, bu o’z navbatida maktablar sonining qisqarishiga olib keldi. Faqat 1942/43-o'quv yilida respublikada 200 ta boshlang’ich va 'nlab o’rta maktablar faoliyati to’xtatildi; turli ° bablarga ko’ra o’quvchilarning maktabdan ketib qo-Th\ maktab yoshidagi bolalarning o’qishga jalb etil-asligi tufayli o’quvchilarning soni tobora kamayib hordi. 360 ta maktab binosi respublikaga ko’chirilgan harbiy qismlar, kasalxonalar va shu kabilarga berildi. vjavjud maktablarni yoqilg’i bilan ta'minlash qiyinlashdi yozuv qurollari, darslik va ko’rgazmali qurollar yetishmas, o’quvchilarni kiyim-kechak va poyafzal bilan ta’minlash og’ir bo’lib qolgandi. Bular hammasi maktab ishida o’zining sezilarli izini qoldirdi. o’zlashtirish foizi pasayib ketdi.

Maorif organlari maktablar tarmog’ini saqlab qolish, ularning moddiy bazasini mustahkamlash, umumiy ta'lim to’g’risidagi qonunni bajarish yuzasidan amaliy choralarni ko’rdilar. 1945-yili respublika umumta'lim maktablarida o’quvchilar soni 895,7 mingtaga yetdi. Bu esa urush arafasidagi raqamdan 500 mingtaga kam edi. o’quvchilarni mehnat faoliyatiga tayyorlashga ham katta e'tibor berildi. Urash yillarida maktab o’quvchilari kun-dalik o’qishni har turli mehnat bilan birga qo’shib olib borar edilar.

Gitlerchi fashistlarning g’ay-riinsoniy amaliyoti million-million kishilar yostig’ini qu-ritgan holda butun-butun xalqlarning madaniy merosini yo’q qilishga harakat qildi. Fashistlarning vahshiyona xurujiga qarshi O’zbekiston-ning barcha ahli qatori adabiyot va san'atimiz ijodkorlari ham kurashga otlandilar. Ko’pgina shoir va yozuvchilar, rassomlar, musiqachilar harakatdagi armiya saflarida mardlik ko’rsatdilar. Ular orasida Sh. Rashidov, Sulton ^Jo’ra, N. Safarov, M. Boboyev, P. Tursun, R. Sattorov, Z. Fatxullin va boshqalar bor edi.

Urush yillarida O’zbekiston shoirlari, yozuvchilari, Koinpozitorlari, rassomlari yaratgan asarlarda vatanpar-^varlik xislatlan asosiy o’rinda turdi. Publitsistik asarlar — °cherklar, pamfletlar xalqning o’z-o’zini anglashiga ^tasir o’tkazuvchi katta kuchga ega bo’ldi. Hamid