Annotaciya Dissertaciya temasınıń tiykarlaması hám onıń aktuallıǵı

Izertleniw obekti hám predmeti. Qaraqalpaqlardıń jaylasqan jer sharayatı áyyemgi dáwirlerden baslap hár túrli bolıp kelgen.Arqa shıǵısı Qızılqum,arqası Aral teńizi, batısı Ústirt dalańlıǵı, túslik batısı Qaraqum menen shegaralanǵan Ámiwdáryanıń tómengi salalarında oazis ornalasqan.Usınday jer sharayatınıń hár túrliligine baylanıslı qaraqalpaqlar áyyemgi dáwirden baslap xojalıqtıń bir neshe túri menen birden shuǵıllana alǵan. Mısalı: diyxanshılıq, sharwashılıq, balıqshılıq, ańshılıq hám ónermentshilik rawajlanıwın jańasha obektiv tariyxıy kózqarasta izertlew obekti etip alındı.
Magistrlik dissertaciya temasın tańlaǵanımızda tiykarınan XVII-XIX ásirlerdegi qaraqalpaqlardıń diyxanshılıq mádeniyatınıń oǵada bay miyras ekenligi, onıń erte dáwirlerden beri rawajlanıp xalqımızdıń xojalıq turmısında áhmiyetliligi, bul milliy miyraslarımızdıń búginigi kúndegi jaslar tárbiyasındaǵı rolin keńnen úyreniw boyınsha kóplegen ilimpazlar ilimiy miynetler hám maqalalar jazdı, biraq arnawlı túrde ele tolıq izertlenip kitap túrinde jarıq kórmedi.Sonlıqtan bul miyraslarımızdı janadan keńirek úyreniw temanıń aktuallıǵı esaplanadı.
Izertlewdiń maqseti hám wazıypaları. Magistrlik jumısınıń maqseti turmısımızda elege shekem saqlanıp kiyatırǵan ayrım miyraslar olar haqqında járiyalanǵan hám járiyalanbaǵan dereklerdi úyreniw. Xalqımızdıń milliy miyraslarınıń ayrım túrlerin úyrenip olardıń rawajlanıw basqıshların,milliy ózgesheligin házirgi jaǵdayı hám olardıń keleshegi haqqında pikirler júrgiziw,ol maqsetimizge jetiw ushın tómendegi máselelerge toqtaymız:
Awıl xojalıǵına diyxanshılıqqa tiyisli qurallar, qol ónermentshilik túrleri, milliy mádeniyatımızdıń búgingi turmısımızdaǵı ornı hám keleshegi bul milliy diyxanshılık qádiriyalardı, ol taraw boyınsha úrp-ádet dástúrlerdi úyreniw, húrmet etiw, ózligimizdi ańlawǵa, ilimiy-pedogogikalıq tárbiyada áhmiyeti úlken ekenligi wazıypa etip alındı.
Izertlewdiń ilimiy jańalıǵı.Xojalıqtıń hár túrliligine baylanıslı qaraqalpaqlarda áyyemgi dáwirlerden baslap diyxanshılık tarawı keń túrde shuǵıllanıp kelgenligi oǵan baylanıslı hár túrli materiallıq miyraslar payda bolǵan hám rawajlanǵan. Olardıń ayrımları elege shekem turmısımızda saqlanbaqta.Joqarıda aytqanımızday qaraqalpaqlarda erte dáwirlerden baslap diyxanshılıqtıń úsh túri málim edi: máwsimli –dárya kól jaǵaları hám qayır jerler,úziliksiz suwǵarıp egiletuǵın egis maydanları.Dáslepki eki túri bul deltanıń, kanallar, ózek hám japlardaǵı suwdıń waqtı menen tasıp, suwbasıwı menen baylanıslı bolsa, al úshinshi túri bul quramalı suwǵarıw sisteması, jańa kanallar, salmalar qazıp úziliksiz diyxanshılıq penen baylanıslı.Xalqımızdıń diyxanshılıq miyraslarınıń ayrım túrlerin izertlep olardıń rawajlanıw basqıshların,milliy ózgesheligin házirgi jaǵdayı hám olardıń keleshegi haqqında pikirler júrgiziw, diyxanshılıq xojalıǵınıń negizgi deregi bolǵan suwǵarıw tarawları, tiyisli miynet qurallar, qol ónermentshilik túrleri, milliy mádeniyatımızdıń búgingi turmısımızdaǵı ornı hám keleshegi haqqında aytıladı.Jumısta tarıyxshı alımlardıń ilimiy miynetleri sistemalastırıladı hám olarǵa talqılaw jasaladı.Jumıstıń ilimiy jańalıq tárepi jumıstı jazıw barısında keyingi jılları baspadan shıqqan kitaplardan,ilimiy maqala hám toplamlardan paydalanıp sońǵı ilimiy jańalıqlarǵa tiykarlanıp jazılǵan.