Аннақулов Исматулла


Zamonaviy o`qituvchi va unga qo`yiladigan kasbiy va



Download 0,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/20
Sana10.04.2022
Hajmi0,67 Mb.
#540851
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   20
Bog'liq
pedagogik maxorat va uning tarkibiy tuzilishi

1.2. Zamonaviy o`qituvchi va unga qo`yiladigan kasbiy va 
umuminsoniy talablari.
Ta`lim muassasalarida ta`lim –tarbiya jarayonini tashkil etuvchi shaxs- 
bu o`qituvchi. Aytish mumkinki o`qituvchi- (uztoz, ,muallim) bu maxsus 
tayyorgarlikni 
o`tagan 
va 
pedagogik 
faoliyat 
mutaxassis 
sifatida 
shug`ullanayotgan kishidir. Bu o`rinda “mutaxassis” so`ziga e`tabor qaratish 
zarur. Nomutaxassis sifatida pedagogik faoliyat bilan barcha shug`ullanmoqda, 
bu erda faqat o`qituvchigina pedagogik faoliyatini qachon va qanday bajarishni 
biladi, pedagogika qonuniyatlariga muvofiq harakatlana oladi, kasbiy burchining 
bajarilish sifatiga belgilangan tartibda javobgarligini xis etadi. 
O`qituvchi o`rnida turgan kishi barchasi uchun javobgar: u zukko va 
o`quvli, u bilimli va ilmli. Xar bir o`quvchining kelajagiga o`sib kelayotgan 
avlodning jamiyat va davlatning taqdiriga javobgarlik hissi o`qituvchi 
unvonining tavsifini belgilaydi. O`qituvchining bugungi kun mehnati natijasida 
qanday bo`lsa-ertaga jamiyat aynan shunday bo`ladi. Bunchalik katta ma`suliyat 
yuklangan faoliyat muloqatdan zavqlana olish kabilarni ifodalovchi layoqat 
bo`lib, o`qituvchi shaxsini kasbiy sifatlaridir, turini har bir kishining va butun 
xalqnining taqdirini xal etuvchi boshqa faoliyat turini tassavvur etish murakkab 
jumboq. 
Pedagogik vazifa- kasbiy bilim va malakalarni qo`llashga yo`naltirilgan 
faoliyat turi. Albatta, pedagogik faoliyat o`quvchilarni o`qitish o`rnida 
tarbiyalash, rivojlantirish va shakllantirishga yo`naltirilgandir. Bu vazifalarni 
bajarishda o`qituvchi ko`plab aniq harakatlarin amalga oshirsh zarur bo`ladi. 
Bularning barchasi ham tashqaridan qrab ko`ga tashnalavermaydi, yoki 
boshqacha 
qilib 
aytganda 
boshqa 
soha 
egalaribularning 
barchasini 
anglatavermaydi. Mavjud manbalarga tayanib pedagogik faoliyat asosini nima 
tashkil etishni aniqlashimiz mumkin. Shunday qilib o`qituvchining asosiy 
vazifasi- ta`lim- tarbiyani rivojlantirish va shakllantirish jarayonini 
boshqarishdir. 


14 
O`qituvchi o`quvchilarni o`qitish emas, o`qishga boshqarib turishi 
tarbiyalash emas tarbiya jarayoniga rahbarlik qilish uchun yaratilgan. Bu 
vazifani u qanchalik chuqur anglab etsa, u o`z o`quvchilariga shunchalik 
erkinlik, ashabbuskorlik, mustaqil fikrlash uchun sharoit yaratib bergan bo`ladi. 
O`qituvchilik mahoratini haqiqatdan ham yuqori darajada egallagan tarbiyachi 
ta`lim-tarbiya jarayonini go`yo “chetdan kuzatib” turgandek ko`rinadi, aslida esa 
u jarayonini boshqarib boradi. 
Buyuk grek faylasufi Suqrot o`sha davrdayoq mutaxassis o`qituvchilarni 
“fikr akusherlari” deb nomlagandek edi. Tayyor haqiqatni e`lon qilish emas, 
balki o`quvchi ongida yangi fikr tug`ilishini ta`minlash zarur. O`qituvchining 
haqiqanda bajaradigan ishlarini o`quvchi mehnatining o`ziga xos xususiyatlarini 
aniqlash uchun olimlar tomonidan o`nlab modellar ishlab chiqilgan va 
amaliyotga tadbiq etilgan. Olib borilgan tadqiqotlarning ko`satishicha o`qituvchi 
ta` 
lim jarayonini qanchalik chuqur, oqilona, bilimli boshqarsa, shunchalik 
katta natijalarga erishish mumkin. 
Ta`lim-tarbiya jarayonini boshqarishdagi pedagogning birinchi vazifasi- 
maqsadni belgilanganlikdir. Maqsadi esa pedagogik faoliyatda tayanch omildir, 
u o`qituvchi va o`quvchilarning umumiy mehnatini ma`lum yo`nalishga 
boshqarib boradi. Bu esa o`z o`rnida kutilgan natijaga etaklaydi 
1

XVII asrning boshlarida o’qituvchi kasbiga talablar ishlab chiqildi va 
ular hanuzgacha o’z ahamiyatini yo’qotgan emas. Ya. A. Komenskiyning 
ta’kidlashicha o’qituvchilikning asosiy belgisi shundaki, u o’zining yuqori 
darajadagi axloqiyligi, kishilarga muhabbati, bilimi, mehnatsevarligi va boshqa 
sifatlari bilan o’quvchilarga(keng amalga) na’muna bo’lsin va na’muna ko’rsatib 
ularda insoniylikni tarbiyalasin 
2

O’qituvchi shaxsiga qo’yiladigan talablar- bu pedagogik faoliyatni 
muvaffaqiyatli amalga oshiruvchi kasbiy sifatlar tizimidir. Avvalambor shuni 
e’tiborga olish kerakki amaliy pedagogik faoliyatning teng yarmi mavjud 
1

Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish