Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi “buxgalteriya hisobi”

Xarajatlarning turlari
Ulushi %
1	Materiallar	32
2	Asosiy ishchilarning mehnat haqi	18
3	Ishlab chiqarish ustama sarflari: - o’zgaruvchan - doimiy	6 4
4	Ma’muriy va sotish sarflari: - o’zgaruvchan - doimiy	3 7
5	Foyda	10

Lekin 10 hafta o’tgandan keyin ushbu dasturning noto’g’ri tuzilganligi ma’lum bo’ldi. CHunki, tovarlarning yillik sotish hajmi 256 mln so’mni, ya’ni 80 % tashkil qilish i ma’lum bo’ldi.
T a l a b q i l i n a d i:
A. Kompaniyaning bosh direktoriga o’zgartirilgan sotish hajmi va xarajat tarkibining so’m va foizda aks ettirilgan chegaradagi xarajatlar bo’yicha kalьkulyatsiya shaklidagi hisobot taqdim qi-linsin.
Masala 9.4. “Sirojbek“ kompaniyasi mahsulotning oddiy turini ishlab chiqaradi va tuzgan smetasi quyidagiko’rinishga ega:

№	K o’ r s a t k i ch l a r	So’m
1	Sotish bahosi	10000
2	Asosiy xom ashyo	3000
3	Asosiy mehnat haqi	2000
4	O’zgaruvchan ishlab chiqarish ustama xarajatlari	1000
5	Doimiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari, oylik	1000000
6	Ishlab chiqarish hajmi, oylik	5000000

T a l a b q i l i n a d i:
A. Ishlab chiqari lgan mahsulotning tannarxi hisoblansin:
1. Xarajatlarni to’liqtaqsimlash usulida:
a. asosiy xom ashyo -
b. asosiy mehnat haqi -
c. o’zgaruvchan ishlab chiqarish ustama xarajatlari -
d. doimiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari -
e. birlikning tannarxi -
2. O’zgaruvchan xarajatlar bo’yicha:
a. asosiy xom ashyo -
b. asosiy mehnat haqi sarfi -
c. o’zgaruvchan ishlab chiqarish ustama xarajatlari -
d. doimiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari -
e. birlikning tannarxi -
Masala 9.5. “Sirojbek” kompaniyasining ma’lumotlariga asoslangan holda19.4 masala davr mobaynida:
- ishlab chiqari lgan mahsulotning hajmi 5000 dona
- sotilgan mahsulotning hajmi 4800 dona
Xarajatlarni to’liqtaqsimlash va marjinal usullarini qo’llagan holda “Foyda va zararlar bo’yicha hisobot” tuzing:
1. Xarajatlarni to’liqtaqsimlash usulini qo’llagan holda “Foyda va zararlar bo’yicha hisobot” tuzish:
a. sotish hajmi
b. sotilgan mahsulotning tannarxi
c. ishlab chiqarish xarajatlari
d. oy oxiridagi tayyor mahsulotning qoldig’i
e. hisoblangan daromad
2. O’zgaruvchan xarajatlarni taqsimlash usulini qo’llagan holda “Foyda va zararlar bo’yicha hisobot” tuzish:
a. sotish hajmi
b. sotilgan mahsulotning tannarxi
c. ishlab chiqarish xarajatlari
d. oy oxiridagi tayyor mahsulotning qoldig’i
e. marjinal daromad
f. doimiy ustama sarflar
g. hisoblangan daromad