Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi “buxgalteriya hisobi”

Hisobga qabul qilinadigan xarajatlar va daromadlar – xo’ja-lik yurituvchi sub’ektning rahbariyati tomonidan qarorlarni qa-bul qilish bilan bog’liq xarajatlar va daromadlar.
Xo’jalikni yuritishning ichki mexanizmi – ichki ishlab chiqa-rishni rejalashtirish, ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil qilish , ishlab chiqarish borishining tezkor hisobi va dispet-cherlik boshqaruvini, ishlab chiqarish resurslaridan samarali foydalanishni hisobga olish va nazorat qilish , bo’linmalar va ishchilar o’rtasida ishlab chiqarish jarayonlarida ro’yobga chiqadigan o’zaro munosabatlar (aloqalar)dan tashkil topgan sub’ektni bosh-qarish tizimi.
Xo’jalikni yuritish usuli – iqtisodiy ta’sir va rag’batlanti-rish, Xo’jalik xizmatining tashkiliy tarkibi va boshqa usullarni o’zida jamlagan va ishlab chiqarishni boshqarish va daromadni taqsimlashda sub’ekt jamoasi a’zolarining qatnashishi shaklla-rini ko’zda tutgan murakkab tashkiliy-iqtisodiy tizim.
Xo’jalik yuritish sub’ektining tashkiliy tarkibi – sub’ektning oldida qo’yilgan maqsadlarga erishishning samaradorligini ta’minlash uchun, bo’limlar o’rtasidagi boshqaruv faoliyatini taq-simlash maqsadida sub’ektni ayrim olgan tarkibiy bo’linmalar va xizmatlar (ma’suliyat markazlari)ga ajratish.
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning hisob siyosati – tegishli ob’ektlarni hisobga olish va baholash tartibi, o’z faoliyatining xususiyatlaridan (tashkiliy, texnologiya, xodimlarning ixtisosi va hokazo) kelib chiqqan holda o’rnatilgan talablar va chetga chiqish-larni e’tiborga olib buxgalteriya hisobini yuritish tartibi, shakli va tashkil qilinishining majmuasi.
CHegaraviy (o’lik) nuqta – sub’ektning sarflagan xarajatlarini mahsulotni sotgandan olgan daromadi hisobidan qoplash uchun za-rur bo’lgan sotish hajmi.
CHegaradagi xarajatlar (daromadlar) – qo’shimcha ishlab chiqa-rilgan mahsulotning birligiga to’g’ri keladigan qo’shimcha xara-jatlar (daromadlar).
CHetga chiqish – xaqiqiy sarflar bilan oldindan tasdiqlangan va o’rnatilgan me’yorlar yoki smeta ma’lumotlarning o’rtasidagi arifmetika farqi. Ahamiyatli chetga chiqish amaliyotda ushbu ko’r-satkich 5 % ortiq bo’lsa inobatga olinadi.