4.1. Kalьkulyatsiya qilish ob’ekti:
a: xarajatlarning sodir bo’lish joylari
v: mahsulot, ish, xizmat
d: xarajat markazlari
e: ma’sullik markazlari hisoblanadi
4.2. qo’shilgan xarajatlar:
a: to’g’ri moddiy xarajatlar va umumishlabchiqarish xarajatlari
v: to’g’ri mehnat sarflari va umumishlabchiqarish xarajatlari
d: to’g’ri moddiy va mehnat xarajatlari
e: o’zgaruvchan va ishlab chiqarish ustama xarajatlarining yig’in-disi ko’rinishida bo’ladi.
4.3. SHartli birlik usulida tannarxni aniqlash jarayonida xal-qaro ahamiyatda qo’llanilayotgan usul:
a: FIFO
v: LIFO
d: o’rtacha tortilgan
e: hisobbahosi
4.4.Xom-ashyo va materiallarning ulushi tannarxda ko’p holatlarda mahsulotlarning turlariga bilvosita sarflarnitaqsim qèëèø -ningasosisifatida:
a: tayyorlangan buyum mahsulotlarning miqdorini
v: buyumni tayyorlash uchun sarflangan moddiy resurslarning qiy-matini
d: har bir buyum-mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan to’g’ri xarajatlarning qiymatini
e: har bir mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan mashina– soat hajmini olish maqsadga muvofiq bo’ladi.
4.5. “Direkt-kosting“ tizimini joriy qilganda doimiy xarajat hisoblangan umumishlabchiqarish xarajati quyidagitartibda tannarxga qo’shiladi:
a: debet 2010 va kredit 2510
v: debet 2840 va kredit 2510
d: debet 2910 va kredit 2510
e: debet 9420 va kredit 2510
4.6. Inflyatsiyaningdarajasiyuqoribo’lganholatlardasarflangantovar–moddiyzaxiralarini quyidagiusuldahisobdanchiqarishmaqsadgamuvofiq:
a: FIFO usulida
v: LIFO usulida
d: oddiy o’rtacha tannarx usulida
e: permonent-o’rtacha tannarx usulida
4.7. Mahsulotning tannarxini kalьkulyatsiya qilish ning “Direkt- kosting“ usulidan:
a: tashqi iste’molchilar uchun hisobot tuzish va soliqlarni to’lash
v: sub’ektning investitsiya siyosatini ishlab chiqish
d: qisqa muddatli investitsiya qarorlarini qabul qilish
e: marjinal daromadni aniqlash uchun foydalaniladi.
4.8. Hisobning yarimfabrikatli variantining afzalligi:
a: buxgalteriya hisobini yuritishning oddiyligi
v: zaruriy buxgalteriya ma’lumotlarini olishni arzonlashtirish va tezlashtirish
d: har bir ishlov berishdan keyin yarimfabrikatlarning tannarxi haqidagi ma’lumotlarni shakllantirish
e: yarimfabrikatlar harakatining nazoratini kuchaytirishdan iborat.
4.9. Xarajatlarni hisobga olish va kalьkulyatsiya qilish ob’ekti quyidagihollarda bir-biriga to’g’ri keladi:
a: xarajatlarni hisobga olish va kalьkulyatsiya qilish ning jara-yonlar bo’yicha usulini
v: xarajatlarni hisobga olish va kalьkulyatsiya qilish ning buyurtma usulini
d: xarajatlarni hisobga olish va kalьkulyatsiya qilish ning ishlov berish usulini
e: xarajatlarni hisobga olish va kalьkulyatsiya qilish ning me’yoriy usulini qo’llaganda.
4.10. Xarajatlarnihisobgaolishvamahsulotningtannarxinikalьkulyatsiya qèëèø ningbuyurtmaliusulidabilvositaxarajat-larnitaqsimlashbyudjetiningdarajasinihisoblashtartibi:
a: tarmoqningko’rsatmasidako’rsatiladi
v: tarmoqningko’rsatmasidako’rsatiladivauzoq muddatichidao’z-gartirilmaydi
d: hisobot davrining oxirida buxgalter tomonidan mustaqil ra-vishda hisoblab chiqari ladi
e: sub’ektning hisob siyosatida ko’rsatiladi va tasdiqlanadi.
4.11. Hisob siyosatining asosiy elementlaridan biri ishlab chi-qarish ustama xarajatlarini hisobot davrining oxirida ishlab chiqari lgan mahsulotning tannarxiga qo’shishdir. Demak, buxgalte-riya hisobida quyidagiparametrlar bo’yicha ma’lumotlar shakl-lanadi:
a: to’liqtannarx to’g’risida
v: ishlab chiqarish tannarxi to’g’risida
d: o’zgaruvchantannarxto’g’risida
e: to’g’ri sarflar bo’yicha hisoblangan tannarx to’g’risida.
4.12. Ishlab chiqarilgan mahsulot birligining tannarxi birbos-qichli kalkulyatsiya usuli bilan hisoblanishi mumkin, agarda:
a: bir turdagi mahsulotlar ishlab chiqari lsa
v: tugallanmagan ishlab chiqarishning zaxirasi bo’lmasa
d: tayyor mahsulotlarning zaxirasi bo’lmasa
e: har xil turdagi mahsulotlar ishlab chiqilsa.
4.13. “Standart-kosting“ tizimining afzallik xususiyatlari qu-yidagilardan iborat:
a: me’yorlarning o’zgarishi bo’yicha joriy hisob uning sababchilari bo’yicha yuritiladi
v: buxgalteriya hisobini yuritish tartibi me’yorlashtirilgan, umumtarmoq standartlari va me’yorlari ishlab chiqilgan
d: ishlab chiqarilgan mahsulotning tannarxiga bilvosita xara-jatlar xaqiqiy sarflangan xarajatlarsummasidaolibboriladi
e: ishlabchiqarishustamaxarajatlarimahsulotningtannarxiga qo’shilmaydi.
4.14. Xarajatlarni hisobga olish va tannarxni kalkulyatsiyaqilishusuli quyidagisharoitlarda qo’llaniladi:
a: ommaviy va yirik seriyali ishlab chiqarishda
v: ayrim olingan va kichik seriyali ishlab chiqarishda
d: buyurtma usulida ishlab chiqarishni tashkil qilgan sub’ekt yoki bo’limlarda
e: hamma javoblar to’g’ri.
