Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi

Talab qilinadi:
Mahsulotning bahosini aniqlash.
1. To’la tannarx plyus ustama uslida bahoni shakllantirish.
Ushbu yondashishga binoan xarajatlar bazasi sifatida bir birlik mahsulot uchun to’la xarajatlar olinadi.
Hisobg’kitoblar uchun quyidagi formulalardan foydalaniladi:
Ustama foizi  kutilayotgan foyda summasi ⁄ jami xarajatlar;
Baho  Bir birlikka jami xarajatlar q (Ustama foizi x bir birlikka jami xarajatlar).
Bu usulni shuningdek sotish rentabelligi usuli deb ham atashadi.
Mahsulot birligiga, sh.b.
Asosiy materiallar 6
Asosiy mehnat 4
O’zgaruvchan ishlab chiqarish ustama xarajatlari 3
Doimiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari 7
O’zgaruvchan ma’muriy va sotish xarajatlari 2
Doimiy ma’muriy va sotish xarajatlari 3
Jami 25
Korxona bahoni to’la tannarxga 20 % ustama qo’shib aniqlaydi:

Mahsulot birligiga, sh.b.

To’la xarajatlar 25
Ustama 20% 5
Baho 30


2.Ishlab chiqarish xarajatlari plyus ustama usulida bahoni shakllantirish
Bu usulni yalpi foyda usuli deb ham atashib, unda hisob-kitob bazasi qilib jami ishlab chiqarish xarajatlari olinadi. Bunday ma’lumotlarni hisob ma’lumotlari tarkibidan olish oson bo’lgani sababli usulni qo’llash ham oson hisoblanadi. Bundan tashqari xarajatlarni o’zgaruvchan va doimiylarga bo’lishga ham hojat yo’q.
Bu usulda quyidagi formulalardan foydalaniladi:
Ustama foizi  (Kutilayotgan foyda summasi q Sotish, umumiy, ma’muriy xarajatlar) ⁄ Jami ishlab chiqarish xarajatlari
Baho  Bir birlikka jami ishlab chiqarish xarajatlari q (Ustama foizi x Bir birlikka jami ishlab chiqarish xarajatlari )

Bahoni aniqlash uchun mahsulotning ishlab chiqarish tannarxidan foydalaniladi:

Mahsulot birligiga, sh.b.
Asosiy materiallar 6
Asosiy mehnat 4
O’zgaruvchan ishlab chiqarish ustama xarajatlari 3
Doimiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari 7