Andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik texnologiyasi fakulteti makroiqtisodiy tahlil va prognozlash

1-jadval

2017-yil yakuniga ko`ra O`zbekiston Respublikasi bo`yicha yalpi ichki mahsulotni turli soxalardagi ko`rinishi⁸

т№	Ko’rsatkichlar	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
11	YaIM jami	78,764.2	97,929.3	120,861.5	145,846.4	171,808.3	199,993.4	302,536.8
22	Tarmoqlarning yalpi qo`shilgan qiymati	71,952.8	89,833.0	110,940.3	133,366.2	156,731.0	177,561.9	267,744.8
33	Mahsulotlarga sof soliqlar	6,811.4	8,096.3	9,921.2	12,480.2	15,077.3	22,431.5	34,792.0
44	Tarmoqlarning yalpi qo`shilgan qiymati	71,952.8	89,833.0	110,940.3	133,366.2	156,731.0	177,561.9	267,744.8
55	Qishloq, o`rmon va baliq xo`jaligi	13,976.7	17,244.4	21,034.8	25,193.8	28,672.2	32,276.8	90,983.9
66	Sanoat (qurilishni qo`shgan holda)	23,568.8	29,123.2	35,964.1	43,498.9	51,646.7	58,546.0	74,799.0
77	Sanoat	19,103.3	23,521.8	28,705.9	34,400.6	40,264.1	45,398.0	59,570.4
88	Qurilish	4,465.5	5,601.4	7,258.2	9,098.3	11,382.6	13,148.0	15,228.6
99	Xizmatlar	34,407.3	43,465.4	53,941.4	64,673.5	76,412.1	86,739.1	101,961.9
110	Savdo, yashash va ovqatlanish bo`yicha xiz	7,619.7	8,956.2	11,217.8	13,836.2	16,145.3	18,755.4	21,540.6

2018 yil yalpi ichki mahsulot hajmi 407,5 trln. so`mni tashkil etdi va 2017 yil bilan taqqoslaganda 5,1% ga o`sdi. Aholi jon boshiga hisoblangan YIM 12,3 mln. so`mni tashkil etdi va bu ko’rsatkich o’tgan yilning mos davriga nisbatan 3,3% ga o’sdi. 2018 yil yakunlari bo’yicha, ishlab chiqaradigan (qayta ishlash) sanoati qo’shilgan qiymati tarkibida eng katta ulush metallurgiya va metalni qayta ishlash sanoatiga (mashina va uskunalardan tashqari) to’g’ri keldi va 24,5% ni tashkil etdi. Oziq ovqat mahsulotlari, ichimliklar va tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarishning ulushi 17,0%, to’qimachilik mahsulotlari, kiyim, teri va unga tegishli mahsulotlar ishlab chiqarish — 16,1%, rezina, plastmassa buyumlar va boshqa nometall mineral mahsulotlar ishlab chiqarish — 11,3%, kimyo mahsulotlari ishlab chiqarish — 9,2%, avtotransport vositalari, treylerlar, yarim pritseplar hamda boshqa transport uskunalari ishlab chiqarish — 7,4%, elektr uskunalar ishlab chiqarish — 3,5% va Ishlab chiqaradigan (qayta ishlash) sanoatining boshqa mahsulotlarini ishlab chiqarish — 11,0% ni tashkil qildi. YaIM o‘sish sur'ati ushbu ko‘rsatkichning 2018 yildagi darajasidan yuqori bo‘ldi (5,1 foiz). YaIM o‘sishi asosan sanoat (6,4 foiz - prognoz 5,2 foiz), qurilish (11,8 foiz - prognoz 8,4 foiz) va xizmatlarning (6,1 foiz - prognoz 6,3 foiz) o‘sishi hisobiga ta'minlandi. O‘zbekiston Yalpi ichki mahsuloti (YAIM) hajmi 2018-yilda 407,5 trln so‘mni tashkil etdi va 2017-yilga nisbatan 5,1 foizga o‘sdi, deya xabar qildi Davlat statistika qo‘mitasi. Yil yakunlari bo‘yicha aholi jon boshiga YAIM 12,3 mln so‘mni tashkil etdi. Bu 2017-yilga nisbatan 3,3 foizga ko‘proq demakdir. Iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida yaratilgan yalpi qo‘shilgan qiymat hajmi YAIM umumiy hajmining 88,8 foizini tashkil etdi va 5,1 foizga o‘sdi (YAIM mutloq o‘sishiga ta’siri 4,5 foiz punktni tashkil etdi). Mahsulotlarga sof soliqlarning YAIM tarkibidagi ulushi 11,2 foizni tashkil etdi va 5,5 foiz darajasida o‘sish qayd etildi (YAIM mutloq o‘sishiga ta’siri 0,6 f.p.).



1-rasm. 2018 yilda YaIM ning iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha o’sishi⁹

YAIM o‘sish sur’atiga sanoat tarmog‘i eng katta ta’sir ko‘rsatdi (2,1 f.p.) va o‘tgan yilga nisbatan 10,6 foizga o‘sdi. Sanoat tarmog‘idagi ijobiy dinamika tog‘- kon sanoati va ochiq konlarni ishlash tarmog‘i qo‘shilgan qiymatining 28,2 foizga, ishlab chiqaradigan (qayta ishlash) sanoat tarmog‘i qo‘shilgan qiymatining 6,4 foizga va boshqa sanoat tarmoqlarining 4,7 foizga o‘sishi isobiga ta’minlandi. 2018-yilda YAIM deflyatori indeksi 2017-yildagi narxlarga nisbatan 128,1 foizni tashkil etdi. YAIM deflyatori indeksining eng yuqori ko‘rsatkichlari sanoat tarmog‘ida — 144,3 foiz va qishloq, o‘rmon va baliq xo‘jaligida — 128,6 foiz qayd etildi. Respublika bo`yicha YaIMning shakllanishida Toshkent shahri 14,0 % ulush bilan eng katta hissa qo`shdi.