Andijon mashinasozlik instituti «avtomatika va elektrotexnika» fakulteti «mashinasozlik ishlab chiqarishini avtomatlashtirish»

 

 

 

 

 

List 

Texnologik jarayon va struktura sxemaning tavsifi

 

 

 

Yaxna  ichimliklar  chikarish  jarayonida  texnologik  jarayonning  buzilishi 

gigienik  qoidalarga  rioya  qilmaslik  natijasi  va  ichimliklar  mikroblar    bilan 

zararlanishning  manbai  bo‗lishi  mumkinligini  talabalarga  tushuntirish  kerak. 

Ichimliklarning  mikroblar  bilan  zararlanish  manbai-bu  suv,  shakar,  meva, 

sharbatlar,  idishlar,  apparatlar,  jixozlar,  xamda  korxona  xodimlari  bo‗lishi 

mumkin.  Ichimliklar  dizenteriya,  paratit,  korin  tifi  kabi  yuqumli  kasalliklarning 

tarqalishiga  sabab  bo‗lishi  mumkin,  ayniqsa  texnologik  jarayon  buzilganda  yoki 

butilkalarning buzilganida. 

YaXNA IChIMLIKLAR. 

•

 

            Yaxna  ichimliklarga  gazli  yaxna  ichimliklar,  tabiiy  mevalar 

sharbati, kola ichimlikolari va mineral suvlar kiradi. 

•

 

            Gazli yaxna ichimliklar: asosan yaxna ichimlik suvidan, qand, 

meva, morsi, ekstrakt va sharbat, organik kislotalar limonli, vino, ovkat buyoklari 

va ovkat essensiyalaridan tashkil topadi. 

•

 

           Ichimliklar  tayyorlashda  ishlatiladigan  suv  davlat  standartiga 

javob  berishi  kerak.  Suv  qo‗shimcha  filtratsiya  qilinadi.  Gazli  ichimlik 

tayyorlashda  suyuq  karbonat  angidrid  bosim  ostida,  maxsus  saturator 

apparaturasida tayyorlanadi. Gaz suv tiniq, toza, cho‗kmasiz, bo‗lish kerak.  

•

 

Tarkibida  og‗ir  metallar,  mыshyak  va  boshka  konservant  moddalar 

ruxsat  etilmaydi.  Karbonat  angidrid  me'yori  0,4%  yaxna  ichimliklarda  qand 

suragatlari  yoki  boshqa  mahsulotlar  bilan  tarkibini  almashtirib  bo‗lmaydi.  Qandli 

diabet bemorlarga qand o‗rniga saxarin ishlatiladi. Ayrim hollarda saxarin o‗rniga 

esa  sorbit  va  ksilit  ishlatiladi.  Yaxna  ichimliklar  muhitini  kislotalash  uchun 

limonli,  vino  va  sut  kislotalar  ishlatiladi.  Yaxna  ichimliklar  70 S    7  kungacha, 

qandli diabet bemorlar uchun ichimliklar – 15 kungacha. 

TABIIY MEVA SOKI 

Mistuzlari  5  mg/l,  kaliytuzlari  100  mg/loshmasligikerak.100  gr  tomat  soki 

0,5 mg karotin va 10 mg vitamin S tutadi. 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

List 

Texnologik jarayon va struktura sxemaning tavsifi

 

 

 

•

 

Kola  2  xil  Pepsi  va  Koka  kola.  Kola  yong‗og‗idan  olinadi.  Tonusni 

oshiruvchi. Kola mevasi tarkibida: alkoloid, kofein(1,2-2%) va teobromin (0,01% 

atrofida).  Tarkibida:  essensiya,  ortofosfor  kislotasi,  kofein,  kuydirilgan  qand, 

fosfor  kislotasi,  kola  yong‗og‗i  ekstrakti,  qand  va  suv.  Mineral  suv  tarkibida  1g 

mineral moddalar 1l suvda bo‗lsa mineral suv deyiladi. 

•

 

Mineral  suv  3 xil bo‗ladi.  Sovuq  suv  (70 S  gacha)g.  Issiq  subtermal 

(20-37 Sgacha),  qaynoq  termal  (37-42 )  va  o‗ta  qaynoq,  gipertermal  (42 S  dan 

yuqori).  Mineral  suvlar  karbonatli,  oltingugurtli,  radonli,  bromli,  yodli,  radiyli  va 

xokazo bo‗ladi. 

•

 

Natural  mineral  suvlar  narzon  (kislovod),  yessentuki  №4-№20, 

slovyan, Smirnov, Borjom,     arzni. 

•

 

 Choy-so‗litish, bargni burash, fermentatsiya, quritish. 

•

 

Fermentatsiya-barg  burashda  efir  yohi  xosil  bo‗ladi,  kofein  hosil 

bo‗ladi va pigment hosil bo‗ladi. Quritish 4% gacha. 

•

 

Ko‗k choy xlorofil va dubil moddalar ko‗p. 

•

 

Qora choy kofein 2,5-3,5% 

•

 

Ko‗k choy kofein 1,6-2,3% 

•

 

Efir yog‗i 0,006% juda oz 

•

 

Tonin ta'm beradi 8-15% bor. 

•

 

Dubil moddalar tarkibida teatonin bo‗lib u R vitamin xususiyatga ega. 

•

 

100gr qora choyda 58 mg askorbin kislota bor. 

•

 

Limon kislotasi 0,75-1,08% bor. 

•

 

Kofe kofein xlorogen kislota 7,0% bo‗ladi. 

•

 

Kofein 0,6-2,4% 

•

 

Yog‗ 10-13% oqsil 2,5%, saxaroza 5-10% 

•

 

Pentonoza 5,7% kletchatka 24% 

•

 

Kofeola  –  furfurol  spirt,  uksus  kislotasi,  atseton,  oksiatseton,  piridin 

va fenol. 

•

 

Rastvorimыy kofe – qoldiqsiz quritilgan natural kofein. 

---