Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti "Iqtisodiyot va qurilish" fakultiteti

Pollar va ularning konstruktiv yechimlari
Pollar temir-beton ora yopma paneli ustidan yoki podvalsiz binolar birinchi qavatida toʼgʼridan-toʼgʼri tuproq ustiga oʼrnatiladi.
Polning eng yuqori qatlami “qoplama” yoki “haqiqiy pol” deb ataladi.
Pol materiali oldindan tayyorlangan yuza satxiga oʼrnatiladi. Bunda tagiga solingan tekislovchi qatlam betondan, sement-qum qorishmasidan, asfalьtdan yoki gipodan iborat boʼlishi mumkin.
Qavatlararo ora yopmada pol asosi boʼlib, ora yopma koʼtaruvchi konstruktsiya hisoblanadi. Bunda tagiga solinadigan beton qatlam boʼlmaydi. Pol konstruktsiyasiga tovush oʼtkazmaydigan, issiqlik va suv oʼtkazmaydigan qatlamlar qoʼshimcha boʼlim kirishi mumkin.
Binoning vazifasiga va ishlab chiqarish jarayonlari xarakteriga koʼra poolar pishiq boʼlishi, ichchiqlikni kam oʼtkazuvchi, sirpanmaydigan, xoʼllanganda shishmaydigan, koʼrinishi chiroyli, chang olmaydigan, yurganda tovush chiqarmaydigan, oson tozalanuvchan, industrial va arzon boʼlishi kerak.
Namlik yuqori darajada boʼladigan xona pollari namlik taʼsiriga chidamli va suv oʼtkazmaydigan, yongʼindan xavfli binolarda esa yonmaydigan boʼlishi kerak.
Pol qurilishiga koʼra yaxlit, quyma, alohida elementlardan qurilgan va bukiluvchan yumshoq rulon materiallardan iborat boʼlishi mumkin. Qaysi materialdan qilinishiga koʼra pollar yogʼoch taxtali, parketli, lenoleumli, keramik plitkali, sementli kabi turlarga boʼlinadi. Yaxlit quyma pollarga sementli pol, mozaik pol, asfalьt pol, mastika pol va tuproq pollar kiradi
Sementli pollar qurishda beton asos ustidan 1:1-1:3 nisbatda qumdan tayyorlangan qorishma 20 mm qalinliqda yotqiziladi. Bunday pollarning asosiy kamchiligi ularning changishi, issiqlik oʼtkazuvchanligi va koʼrinishi jixatidan chiroyli emasligidir. Shu sababli ular asosan, turar-joy binolaridan boshqa joylarda ishlatiladi.
Mozaika pollar koʼpincha jamoat binolarida quriladi. Ular ikki qatlamdan iborat boʼlib, beton asos ustidan 15 mm qalinlikda qatlam sement qorishmasi toʼshaladi va uning ustidan sement mayda shagʼal qorishmasi toʼshalib ikkinchi qatlam xosil qilinadi. Qorishma qotgandan soʼng maxsus mashinalarda yuzasi silliqlanadi va sayqallanib chiroy beriladi. Yaxlit asfalьt pollar uning ustidan issiq asfalьt qorishmasi 20-25 mm qalinlikda yozilib, xosil qilinadi.