Andijon Davlat Universiteti Tabiiy fanlar Fakulteti Biologiya yo’nalishi I bosqich

Terining tuzilishi

Terining vazifalari terining 3 ta qatlamining strukturasini tushunish bilan boshlanadi: epidermis, dermis va teri osti to’qimasi.

Epidermis terining uch qatlamining eng tashqi qavati hisoblanadi. Qalinligi tananing qayerda joylashganligiga bog’liq. Masalan, ko’z qopqog’ida eng mayda(yarim millimetr). Qo’llar va oyoq taglari (1,5 milimetr) kaftlarida qalin bo’ladi.

Epidermisning 5 ta qatlami mavjud:

• Darhaqiqat, bazal hujayra qatlami sifatida ham ma’lum bo’lgan bu quyi qatlam teridagi slanets shaklidagi bazal hujayralarga ega bo’lib, eski hujayralarni terining yuzasiga suradi. Hujayralar teridan yuqoriga ko’tarilganda, ular tekislanadi va oxir-oqibat o’ladi va to’kiladi.
• Stratum spinosum. Skuamoz hujayra qatlami sifatida ham ma’lum bo’lgan bu qatlam epidermisning eng qalin qatlami hisoblanadi. Yangi hosil bo’lgan keratinositlar oqsillarni mustahkamlaydi. Bundan tashqari, infektsiyani oldini olishga yordam beruvchi Langerhans hujayralari ham mavjud.

Stratum granulosum: Ushbu qatlam sirt ustida harakat qilayotgan ko’proq keratinositlarni o’z ichiga oladi.

• Stratum granulosum: Ushbu qatlam sirt ustida harakat qilayotgan ko’proq keratinositlarni o’z ichiga oladi.
• Stratum lucidum: Ushbu qatlam faqat qo’llarning kaftlarida va oyoq tagida mavjud.
• Stratum corneum: Bu epidermisning eng tashqi yoki yuqori qatlami. Taxminan har ikki haftada to’kiladigan o’lik keratinositlardan o’z ichiga oladi.

Epidermisda 3 ta maxsus hujayra mavjud:

• Pigment (melanin) hosil qiluvchi melanositlar.
• Langerhans hujayralari terining immunitet tizimida birinchi mudofaa chizig’I bo’lib xizmat qiladi.
• Merkal hujayralari hali to’liq tushinilmagan funksiyaga ega.

Dermis terining uchta qatlamining o’rta qavatidir. Epidermis va teri osti to’qimasi o’rtasida joylashgan. Uning tarkibida to’qimalar, qon killerlari, yog’ va ter bezlari, asab tugunlari va soch follikulalari mavjud. Dermis ikki qismga bo’linadi- nozik , yuqori qavatdagi Popilla dermis va qalin, quyi qatlam bo’lgan retikulyar dermis.