Andijon davlat unibersiteti psixologiya kafedrasi

 
T/R 
 
 
Fanning bo‘limi va Modulsi, ma’ruza mazmuni 
 
Sem
ina
r
 
1 
Psixologik trening xaqida tushuncha.Psixologik treninglarning maqsad 
va vazifalari. 
2 
2 
Trening guruhlarining rivojlanish tarixi 
4 
3 
Trening turlari 
2 
4 
Muloqotchanlikni oshirishga qaratilgan treninglar 
2 
5 
Shaxsni barkamollashtiruvchi treninglar 
2 
6 
Stressni bartaraf etuvchi treninglar 
2 
7 
Ruhiy zo‘riqishni bartaraf etuvchi treninglar 
2 
8 
Trening guruhini yig’ish yoki tashkil etish bosqichi 
2 
9 
Trening o‘tkazishning boshlang’ich bosqichi 
2 
10 
Ishni olib borish bosqichi 
2 
11 
Trening jarayonida psixogimnastik mashq usuli 
2 
12 
Trening jarayonida o‘yin usuli 
2 
13 
Treningda rolli o‘yinlarni o‘tkazish 
2 
14 
Treningda yakunlash bosqichi 
2 
15 
Trenerga tavsiyalar 
2 
16 
Trening jarayonida kichik guruhlar bilan ishlash 
2 
17 
Mashg’ulot jarayonidagi muhit 
2 
 
Jami
34 

---

45 
2) o’zining shaxsiy fazilatlari va psixologiyasini mukammal bilishi va uni boshqara olish qobiliyatiga ega 
bo’lishi zarur; 
3) har qanday chigal yoki ziddiyatli vaziyatlardan chikib ketishgina emas, balki uning oldini ola bilish, 
vaziyat to’g’ri kelganda esa uni bartaraf etib, ishtirokchilarga to’g’ri maslahat bera olish; 
4) empatiya, ya’ni o’zgalar holatlarini chukur his qila olish qobiliyatining mavjudligi;
5) o’zgaruvchan, moslanuvchan aql sohibi bo’lish, kutilmagan holatlarga o’zini oldindan tayyorlash, 
o’zini yo’qotmaslik;
6) o’z xatti-harakatlarini doimo ma’lum maromda ushlash va kerak bo’lsa o’zidagi motorikani rivojlantira 
olish; 
7) o’zgalar nutqi, reaktsiyalarini aniq tushunish va tinglash, mimika va harakatlar moxiyatini to’g’ri 
talkin etish va tushunish;
8) tinglovchilar va o’yin ishtirokchilarining extiyojlari va qiziqishlariga qarshi bormaslik; 
9) rejalashtirish qobiliyatining bo’lishi, bunda oldinda kutilayotgan jarayonning barcha muhim va 
nomuhim jihatlarini oldindan taxminan bo’lsa ham, tasavvur qilib, aniq reja tuza olish;
10) o’ziga ishonch, e’tiqodning mavjudligi, real tafakkur va irodaning bo’lishi. 
Boshlovchi trenerning asosiy vazifalari ham uning shaxsiga qo’yiladigan talablardan bevosita kelib 
chikadi. Ya’ni, u avvalo ta’lim dasturiga ega bo’lishi kerak. Dasturga mos stssenariylar tanlay bilishi, ularni 
kerak bo’lsa, har bir aniq holat va vaziyatga moslashtirishi, mashg’ulotlarni tashkil qilishda ham ushbu 
holatlarga e’tibor qaratishi shart. Qatnashchilarning yoshi, jinsi, kasbiy malakalari, madaniyati darajasi va 
extiyojlariga mos ravishda dastur va stssenariylarga o’z vaqtida tuzatishlar kiritish qobiliyatiga ega bo’lishi, 
mashg’ulotlar shakli, vaqti, joyini ham yuqoridagi omillarga mos ravishda tanlashi ularning samaradorligiga 
bevosita ta’sir ko’rsatadi. Imkon boricha, tinglovchilarni mashg’ulotlar boshlanishidan avval mavzu buyicha 
yozma matnlar bilan ta’minlashi va ma’ruzalarni iloji boricha, o’zi o’qib, amaliy mashg’ulotlarga ham 
begonalarni jalb qilmagani ma’qul. CHunki bu yerda "nimaga o’rgatish" va "qanday o’rgatish" degan savollarga 
javobgar shaxs bir kishi bo’lsa, harakatlarda uyg’unlik bo’lishi mumkin. Treningda boshlovchi roliga duch 
kelgan shaxslarni jalb etib bo’lmaydi. CHunki mashg’ulotlarni o’tkazuvchi maxsus tanlovlarda ishtirok etgan 
bo’lishi va unda uning kommunikativ mahorati, o’z-o’zini nazorat qila olish qobiliyati, bosikligi, xissiyotlarning 
muqobilligi, ularga ma’lum ma’noda turg’unlik xos bo’lishi shart. Tanlovni umuman xolis ekspertlar o’tkazib, 
trenerlarni tayyorlash kurslari ham nisbatan uzok muddatga mo’ljallangan mashg’ulotlar tizimidan iborat 
bo’ladi. Ishda samarali muloqotga erishish uchun quyidagi omillar hisobga olinishi maqsadga muvofik: 
a) maqsadning aniq bo’lishi, uning boshlovchi va ishtirokchilar tomonidan bir xil idrok qilinishi va 
tushunilishi. Demak, bu o’rinda guruhiy va individual maqsadlar o’rtasidagi moslik va kelishuvning 
mavjudliligiga e’tibor qaratilishi shart.