Anatomiya 2014. indd

 qalqonsimon tugunlari va traxeya oldi va atrofi-

dagi tugunlar

 kiradi.

Bo‘yinning lateral chuqur limfa tugunlari ichki bo‘yinturuq 

vena, bo‘yinning ko‘ndalang arteriyasi va qo‘shimcha nervning 

tashqi shoxi bo‘ylab zanjirlar hosil qilib joylashadi. Bu tugunlar-

dan chiquv chi olib ketuvchi limfa tomirlari o‘ng va chap bo‘yin-

turuq poyasini hosil qiladi.

Qo‘lning limfa tomirlari yuza va chuqur guruhlarga bo‘linadi. 

Uning yuza limfa tomirlari teri osti venalarining yonida joylashib, 

lateral va medial guruhlarga bo‘linadi. Lateral guruh limfa tomir-

lari I–III

 barmoq, kaft, bilak va yelkaning lateral tomoni terisi va 

teri osti yog‘ kletchatkasidan boshlanib, qo‘lning lateral teri os-

ti venasi yonida yo‘naladi va qo‘ltiq osti limfa tugunlariga quyi-

ladi. Medial guruh limfa tomirlari qisman III va IV–V barmoq-

lar, kaft, bilak va yelkaning medial tomoni terisi va teri osti yog‘ 

kletchatkasidan boshlanib, qo‘lning medial teri osti venasi bilan 

yo‘nalib, tirsak va qo‘ltiq osti lim fa tugunlariga quyiladi.

Chuqur limfa tomirlar mushaklar, bo‘g‘imlar va suyaklardan 

bosh lanib, chuqur arteriya va venalar bo‘ylab yo‘naladi.

Qo‘lda limfa tugunlari ikki: tirsak chuqurchasi va qo‘ltiq os-

ti sohasida joylashadi. Tirsak limfa tugunlari

 tirsak chuqurcha-

sida y uza medial teri osti venasi yonida yuzaki tugunlar fassiya-

ning ustida va chuqur tugunlar fassiyaning ostida qon tomir-

lar yonida joylashadi. Bu tugunlardan chiqqan limfa tomirla-

ri qo‘ltiq osti tugunlariga yo‘naladi. Qo‘ltiq osti limfa tugunlari

 

qo‘ltiq osti chuqurchasi yog‘ to‘qimasida oltita: lateral, medial, 

kurak osti, pastki, markaziy, cho‘qqi guruhlariga bo‘linib joyla-

shadi. Qo‘ltiq osti limfa tugunlariga qo‘lning yuza va chuqur 

lim fa tomir lari, ko‘krak qafasining oldingi, yon, orqa devori va 

sut bezi limfa tomirlari kelib quyiladi. Sut bezidan limfa tomir-

---

410

lar asosan qo‘ltiq ostining medial guruh tugunlariga quyiladi. Bu 

tugunlardan chiqqan olib ketuvchi lim fa tomirlari o‘mrov os-

ti poyasini hosil qiladi. Chap o‘mrov osti poyasi ko‘krak limfa 

yo‘liga, o‘ngi esa o‘ng limfa yo‘liga quyiladi.