Anatomiya 2014. indd

Buyrak funksiyasining buzilishi

Buyrak funksiyasining buzilishi ajralayotgan siydik miqdori, 

uning tarkibi va siydik chiqarilish ritmi o‘zgarishi bilan kechadi. 

Siydik miqdorining va tarkibining o‘zgarishi. Mo‘tadil holatda 

sut ka davomida ajraluvchi siydik miqdori – diurez deyiladi va u 1,5–

2,5 litr ni tashkil etadi.

Patologik holatlarda diurez miqdori va tarkibining o‘zgarishla-

ri uch raydi. Diurezni ko‘payishi – poliuriya deyiladi. U modda 

almashinuvi buzilganda, qandli diabetda, gipertoniya kasalligida, 

buyrak yallig‘lani shida uchraydi.

Siydik ajralishini kamayishiga – 

oligouriya deyilib, gipotoniya-

da, isitmada, glomerulonefrit kasalligida uchraydi.

Siydik ajralishining butunlay to‘xtashi 

anuriya deyilib, o‘smalar-

da, tosh kasalligida, jarrohlik aralashuvidan keyin va qattiq og‘riqda 

uch raydi.

Siydik tarkibining buzilishi uning solishtirma og‘irligi va 

undagi siydikchil miqdorini o‘zgarishi bilan namoyon bo‘ladi. 

Shuning dek, siydikda mo‘tadil holatda uchramaydigan patolo-

gik qo‘shilmalar paydo bo‘ladi. Sog‘lom kishida siydikni solish-

tirma og‘irligi u iste’mol qilgan suvga qarab birmuncha o‘zgarib 

turadi. Siydik solish tirma og‘irligining oshishi –