Anatomiya 2014. indd

giperstenuriya, 

uning konsentratsiyasi oshganda buyrak naychalari tomonidan 

suv reabsorbsiyasini pasayishi paydo bo‘ladi. Bu holat antidiure-

tik gormon chiqarilishi yetar li bo‘lmaganda surunkali glomeru-

lonefritda kuzatiladi. Sutka davomida siydik solishtirma og‘irli-

gining o‘zgarmay turishi – 

izostenuriya deyiladi.

Buyrakni chiqarib yuborish faoliyati organizmdan siydik bilan 

azot «shlaklarini», siydikchilni chiqarilishi bilan ifodalanadi. Sut-

---

276

kada katta yoshdagi odamda o‘rtacha 30–35 g mochevina chiqa-

rib yuboriladi. Siydikda mochevina miqdorining kamayishi bilan 

bir vaqtda, uning konsentratsiyasini qonda ko‘payishi buyrakning 

chiqarish faoliyati pasayganligidan darak beradi.

Siydik tarkibining patologik qismlariga eritrositlar, leykosit lar, 

oqsillar, silindrlar, aminokislotalar va glukoza kiradi. 

Siydikda eritrositlarning paydo bo‘lishiga 

gematuriya deyi-

ladi. Unga buyrak faoliyatining jiddiy buzilishi, yoki siydik 

yo‘llarida tosh lar bo‘lishi, glomerulonefrit kasalligi, o‘smalar 

sabab bo‘lishi mumkun va bunda siydik go‘sht yuvindisiga o‘x-

shab qoladi.

Siydikdа  оqsilning pаydо bo‘lishi – 

prоtеinuriya  dеb  аtаlаdi. 

Glomerulonefritda, kun bo‘yi oyoqda turib ishlaganda, nefropatiya-

da kuzatiladi.

Siydik tаrkibidа buyrаk kаnаlchаlаrining silindrlаri pаydо bo‘l i-

shi –