Anatomiya 2014. indd

55-rasm. O‘ng chanoq-son bo‘g‘imi.

Sagittal kesmasi:

1–chanoq suyagi; 2–bo‘g‘im tog‘ayi;

3–bo‘g‘im bo‘shlig‘i; 4–son suyagi boshchasidagi 

boylam; 5–quymich kosachasining ko‘ndalang boy-

lami; 6–bo‘g‘im xaltasi; 7–aylanma belbog‘ boy-

lami; 8–son suyagining bo‘yinchasi; 9–son suyagi-

ning boshchasi; 10–quymich kosasining labi.

---

110

gining boshchasidagi boylamidir.

 Bu boylam orqali chanoq suya-

gidan son suyagining boshchasiga arteriya o‘tib, uni oziqlantira-

di. Chanoq-son bo‘g‘imining xaltasi chanoq suyagining quymich 

kosachasi chekkasi bo‘ylab biriksa, son suyagining old tomoni-

da ko‘stlararo chiziq bo‘ylab, orqa tomonda esa ko‘stlararo qirra-

dan ichkariroqqa birikadi. Bo‘g‘im xaltasini tash qi tomondan uch-

ta boylam mustahkamlab turadi. Ulaming eng kuchlisi yonbosh-

son boylami

 bo‘lib, bo‘g‘imning old tomonida yotadi. Bu boylam 

yonbosh suyagining oldingi pastki o‘tkir o‘sig‘ining oldingi chek-

kasidan boshlanib pastga yo‘naladi va ko‘stlararo chiziqqa birika-

di. Qov-son boylami uchburchak shaklida bo‘lib, uning keng aso-

si qov suyagining ustki shoxidan boshlanib, uchi ko‘stlararo chizi-

qning ichki chekkasiga birikadi. Quymich-son boylami

  nisbatan 

yup qa bo‘lib bo‘g‘imning orqa yuzasida joylashgan. U quymich 

suyagi tanasidan bosh lanib, katta ko‘stga birikadi. Bundan tashqa-

ri son suyagining bo‘ynini sirtmoq kabi o‘rab, yonbosh suyagining 

oldingi pastki o‘sig‘iga birikuvchi aylanma belbog‘ boylami

  ham 

bor. Chanoq-son bo‘g‘imida harakat uch o‘q atrofida sodir bo‘lsa-

da, sharsimon bo‘g‘imga nisbatan biroz chegaralangan. Frontal o‘q 

atrofida chanoq-son bo‘g‘imida son bukiladi va yoziladi, sagittal 

o‘q atrofida son bir-biridan uzoq lashadi va yaqinlashadi. Verti-

kal o‘q atrofida esa son ichkariga va tashqariga buriladi va aylan-

ma harakat sodir bo‘ladi. Chanoq-son bo‘g‘imida harakatni che-

garalashda, uning atrofida joylash gan kuchli mushak guruhlarining 

ahamiyati katta.