Anatomiya 2014. indd

Gigantizm va akromegaliya. Bola organizmida o‘sish gormo-

ni ko‘p ishlab chiqarilsa, bo‘ydorlik kuzatiladi. Bunda erkaklar-

---

333

ning bo‘yi 200 sm, ayollarniki 190 sm dan oshadi. Gipofizar gi-

gantizmda odamning boshi, tanasi va oyoq-qo‘llari nisbati buzil-

magan holda kattalashadi. Skelet mushaklari, ichki a’zolar ham 

ko‘pincha, yaxshi rivojlangan bo‘ladi. Organizm o‘sish davri 30 

yoshgacha boradi.

Kattalarda gipofiz ko‘p miqdorda o‘sish gormoni ishlab chi-

qarsa, akromegaliya xastaligi ro‘y beradi. Bunda suyaklar va 

yumshoq to‘qimalar qalinlashadi, odamning burni, lablari, jag‘i, 

oyoq-qo‘llari kattalashadi. Gipofizar novchalarda va akrome-

galiya bilan og‘rigan odamlarda boshqa ichki sekretsiya bezlari 

faoliyati ham buziladi: jinsiy bezlar faoliyati sustlashadi, insulin 

kam miqdorda ishlab chiqarilishi oqibatida qandli diabet belgila-

ri paydo bo‘ladi.