Anatomiya 2014. indd

Mineral moddalar miqdorining o‘zgarshi. Mineral modda-

lar organizmda, asosan, suyaklarda bo‘ladi. Suyaklardagi mineral 

moddalar orasida kalsiy hammadan ko‘pdir. Kalsiy almashinuvini 

boshqarishda qalqonsimon oldi bezlarining gormoni yetakchi rol 

o‘ynaydi. D vitaminining balansi katta ahamiyatga ega.

Gipokalsiemiya – qonda kalsiy miqdorining kamayishi – qal-

qonsimon oldi bezlari faoliyatining pasayishi bilan bog‘liq. Kalsiy 

kam bo‘lgan dietada ham uchraydi.

Giperkalsiemiya – qonda kalsiy miqdorining ko‘payishi – 

maz kur bezlar funksiyasi kuchayganda, masalan, ularning o‘sma-

sida kuzatiladi.

To‘qimalardan ohakning yo‘qolishi raxitda yoki qalqonsi-

mon oldi bezi funksiyasi buzilganda kuzatiladi. Suyaklar shu qa-

dar yum shaydiki, osonlik bilan egiladi va hatto buraladi. Ohak-

ning normada uchramaydigan to‘qimalarda to‘planishi qonga 

kalsiy tuzlarini ko‘plab tushishi tufayli osteomalyatsiyada, ya’ni 

suyaklardan ohakning yuvilib chiqishida yoki suyak to‘qimasi-

ni yemiruvchi o‘smalar natijasida yuz beradi. Ohakli metastaz-

lar uchun ohakning turli a’zolarga tushib qolishi xarakterlidir. 

Ba’zan turli to‘qimalar va a’zolar: o‘pka, oshqozonning shil-

liq pardasi, buyraklar, arteriya devorining tarqalgan ohaklanishi 

bo‘lishi mum  kin. Distrofik ohaklanish y oki petrifikatsiyalanish-

da ohakning to‘planishi mahalliy xarakterga ega bo‘ladi va odat-

da, o‘lgan yoki og‘ir distrofik jarayon holatida bo‘lgan to‘qima-

larda yuz beradi.