Anatomiya 2014. indd

To‘g‘ri ichak

 (rectum) hazm kanalining oxirgi qismi bo‘lib, 

kichik chanoq bo‘shlig‘ida joylashgan. U III dumg‘aza umurt-

qasi sohasidan boshlanib oraliq sohasida orqa teshik bo‘lib tu-

gaydi. To‘g‘ri ichakning uzunligi katta yoshli odamlarda o‘rtacha 

15–20 sm.

To‘g‘ri ichak, odatda, to‘g‘ri turmay sagittal sathda ikkita 

bu kilma: dumg‘aza suyagi botiqligiga mos dumg‘aza egriligi va 

oraliq da oldinga yo‘nalgan oraliq egriligini hosil qiladi. To‘g‘ri 

ichak ning yuqorigi dum g‘aza sohasida joylashgan qismi kengayib, 

to‘g‘ri ichak kengaymasini hosil qiladi.

Pastki oraliqdan o‘tadigan toraygan qismi orqa chiqaruv kana-

---

227

li deb ataladi. Bu kanal pastda orqa teshik bo‘lib tugaydi. To‘g‘ri 

ichakning mushak qavati ikki – bo‘ylama, uzunasiga ketgan va hal-

qali qavatdan iborat.To‘g‘ri ichakning bo‘ylama, uzunasiga ketgan 

qavat mushak tolalari uning devorini to‘liq o‘rab, pastda orqa 

teshikni ko‘taruvchi mu shak tolalari bilan chatishib ketadi. Ichki 

halqali qavati esa chiqaruv kanali sohasida orqa teshikni qisuvchi 

ichki (ixtiyordan tashqari) mushakni