Анатом- меш

Sinf xonasiiing yoritilishi, isitilishi, ventilyatsiyasi
va jihozlanishini gigienik baholash 
Odam ko’zi yorug’lik ta’sirida tashqi dunyodagi narsalarni ko’radi. Sinf 
xonasini ratsional yoritilishi ko’rish organini asosiy xususiyatlariga asoslangan bo’lishi 
kerak. Yoritilish gigienik talablarga to’g’ri javob bergandagina, ko’rishning va umumiy 
charchashning oldi olingan bo’ladi. Sinf xonasining tabiiy yoritilganligi kamida 50-200 
lyuks bo’lishi kerak. Yorug’lik darajasi derazalarning joylashishi o’lchamiga, tozaligiga 
bog’liq. Maktablarda asosan ShOD va ShLD lampalaridan foydalaniladi. ShOD va 
ShLD yoritgichlari ikki qatorga oltitadan o’rnatiladi. Bolalar mussasalarining 
mikroiqlimi ularning yoshi, iqlim sharoiti, yil fasllari, isitish tipi, bolalarning kiyimlari 
va boshqalariga qarab aniqlanadi. 
Ta’lim jarayonining diqqatga sazovor tomonlaridan biri, ta’lim-tarbiyaning, 
mehnat ta’limining samarali bo’lishida sinf xonalari va laboratoriyaning jihozlanishi 
muhim ahamiyatga ega. Maktab jihozlari bolalarning bo’yi, yoshi va tana 
proportsiyalariga mos bo’lishi kerak. Sinf xonasining asosiy jihozi parta. Partalarni 
o’quvchilarga moslab tanlash, ularni partaga to’g’ri o’tqazish, ular qad-qomatining 
shakllanishida muhim ahamiyatga ega. Parta, stollar och kulrang, jigarrang bo’lishi 
kerak, oq va qora ranglar tavsiya etilmaydi. Hozirgi vaqtda besh guruhdagi 
(A,B.V,G,D) parta va stol, stullar chiqarilmokda (1 -jadval). 
Hozirgi kunda maktab partalarinig holati 
B
olaning 
bo’yi (sm)
Parta,st
ol va stol guruhi
Ran
gli 
markirovka
Parta 
qopqog’i 
balandligi
Parta 
o’tirg’ichining 
balandligi

---

102
- 
A 
Sari
54 
32 
13
B 
Qiz
60 
36 
14
V 
Och
66 
40 
16
G 
Yas
72 
44 
17
D 
Oq 
78 
48 
Sinf doskasi sinf sathiga bog’liq bo’lib, uzunligi 175sm.dan 300-350sm.gacha eni 110-
120 sm bo’lishi lozim. 
Doskaning yuzasi sillik, yaltiramaydigan bo’lishi kerak. Boshlang’ich sinflarda doska 
pol sathidan 85 sm., yuqori sinflarda 90sm. balandlikda o’rnatilishi va jigar rang yoki 
to’q yashil rangda bo’lib, bo’r va latta qo’yish uchun tarnovchasi bo’lishi kerak. 
Doska yaxshi yoritilishi uchun tepasiga yoritgich o’rnatiladi. O’qituvchining ish stoli 
va stuli birinchi parta yoki o’rtadagi parta oldiga qo’yiladi. Ushbu talablarni e’tiborga 
olish uchun o’qituvchi gigienik bilimlarga ega bo’lishi shart. 
Talabalarni bilimini tekshirib ko’rish uchun “Aqliy hujum” usulidan foydalanamiz. 
-Sinf xonasini yoritilishi o’quvchiga qay darajada ta’sir etadi. Sinf xonasining 
derazalaridagi gullar va tutilgan parda tabiiy yoritilishiga halaqit beradimi? 
-Korong’u xonada kitob o’qiy olasizmi? 
-Sinf xonasini isitilishi va shamollatilishi dars jarayonidagi o’quvchilarga ta’sir etish 
holati. 
-Ko’z yorug’lik ko’p bo’lganda charchaydimi, yoki kamaygandami? 
-Sinf xonasining bo’yalishi yortilishga ta’sir etadimi? 
-Derazalarni tozaligi sinf xonasi yoritilishi uchun zarurmi?