Analizatorlarning yosh xususiyatlari va gigienasi

KO’RISH ANALIZATORI

• Ko’zning ayrim qismlari-shox parda, gavhar, ko’zning shishasimon qismi o’zidan o’tuvshi yorug’lik millarini sindira oladi. Ko’zning yorug’lik nurlari ta’sir etganda radopsin va idopsin moddalari parchalanib kimyoviy reaktsiya vujudga keladi. Ko’zning nur sindiruvchi qismlariga shox parda, suvsimon suyuqlik, ko’zning oldingi kamerasi, gavhar va shishasimon qismi kiradi. Ko’zning nur sindirish kuchi ko’proq shox parda va gavharni nur sindirishiga bog’liq bo’ladi. Nur sindirish dioptriya bilan o’lchanadi. Bir dioptriya deganda fokus oralig’i 1 m bo’lgan linzaning nur sindirish kuchi tushiniladi. Agarda nur sindirish kuchi oshsa fokus oralig’i qisqaradi.

Ko’z akkomodatsiyasi.

• Akkomodatsiya (ko’zning moslanishi) bu ko’zni turli uzoqlikdagi narsalarni aniq ajratish qobiliyatidan iboratdir. Ko’z akkomodatsiyasi ko’z soqqasini harakatga keltiruvchi nervini parasimpatik tolalari bilan ta’minlangan kipriksimon muskullarni reflektor qisqarishi natijasida gavharni elastikligi o’zgarishi bilan vujudga keladi. Odam yaqindan narsalarga qaraganda gavhar qavariqroq bo’ladi, uzoqdan narsalarga qaraganda esa yassiroq bo’ladi.

Ikki ko’z bilan ko’rish.

• Ikki ko’z bilan ko’rish charchashni kamaytiradi, chunki narsani turli nuqtalari bir gruppa retseptorlar yordamida ko’riladi, shu vaqtda bioximik reaktsiya qayta tiklanadi. Narsalarni ikki ko’z bilan ko’rish bir ko’z bilan ko’rish maydoniga nisbatan kengroq bo’ladi. Ikki ko’z bilan ko’rishda ko’zning ko’rish o’tkirligi ortadi.
• Kishi ikki ko’z bilan ko’rganda qaralayotgan narsaning tasviri har bir ko’zning to’r pardasiga tushadi. Odam ko’zning ko’rish o’tkirligini o’lchash uchun maxsus tablitsadan foydalaniladi. Bu tablitsalarda harflar yoki boshqa belgilar bo’ladi.

KO’ZNING TUZILISHI

ESHITISH ANALIZATORI

• Eshituv organi tovushlarni eshitish va muvozanat funktsiyasini bajaradi. Eshitish analizatori 3 qismga-tashqi, o’rta va ichki qismga bo’linadi. Tashqi quloq, quloq suprasi va tashqi eshituv yo’lidan iborat.