Analitik reaksiyalarni o’tkazish sharoitlari

To'yinmagan eritma.
Ayni temperaturada ma'lum miqdor erish koeffitsientidan kam miqdordagi modda erishidan hosil bo'lgan eritma - to'yinmagan eritma deyiladi
To'yingan eritma
Ayni temperaturada ma'lum miqdordagi erituvchida erish koeffitsientiga teng miqdordagi modda erishidan hosil bo'lgan eritmadir. To'yingan eritmada doimo erigan modda miqdori kristall modda miqdori bilan muvozanatda bo'ladi, ya'ni eritmaga o'tayotgan zarrchalar soni eritmadan kristallga o'tayotgan modda miqdoriga teng bo'ladi.
O'ta to'yingan eritma.
Agar to'yingan eritmaga erigan moddadan qo'shib temperatura oshirilib boraverilsa, ortiqcha qo'shilgan modda erib ketadi. Yana modda qo'shib temperatura oshirilsa, modda yana erib ketadi va natijada o'ta to'yingan eritma hosil bo'ladi. O'ta t'yingan eritmalar azaldan ma'lum bo'lib, ular oddiy sharoitda noturg'un sistemadir. Shu tufayli eritmaga ozgina mexanik ta'sir berilsa yoki ozgina qattiq modda zarrachasi qo'shilsa, temperatura pasaytirilsa eritma buziladi- erigan moddaning ortiqcha miqdori qayta kristallanib ajralib chiqadi. Shu usul bilan ko'pchilik moddalar tozalanadi.
D.I.Mendeleyevning eritmalarga oid gidratlar nazariyasi.
D.I.Mendeleyeveritmalarsohasidailmiytekshirishishlariolibborib,1887-yilda o'zining "gidratlar nazariyasi" ni yaratdi. Bu nazariyaga muvofiq, erish protsessi o'ziga xos fizik- ximiyaviy protses bo'lib, uning natijasida eruvchi modda bilan erituvchi - suv reaksiyaga kirishib, gidratlar, ya'ni eritmaga o'tadigan molekulyar birikmalar hosil qiladi.
D.I.Mendeleyev eritmalar konsentratsiyasining o'zgarishi bilan ularning solishtirma og'irligi ham o'zgarishini mukammal tekshirdi. Tekshirish natijalariga asoslanib, grafik tuzdi. Bu grafikda absissalar o'qiga eritmaning konsentratsiyasi (P) ni, ordinatalar o'qiga eritmaning solishtirma og'irligi (S) ning konsentratsiya o'zgarishi bian o'zgarishini ya’ni dS/ dP hosilasini qo'ydi. D.I.Mendeleyev olingan grafiklarni analiz qilish natijasida, ko'pchilik xollarda uzluksiz egri chiziqlar hosil bo'lmasdan, balki ma'lum konsentratsiyalarda uzuq- uzuq egri chiziqlar hosil bo'lishini aniqladi, uzuq- uzuq chiziqlarning kelib chiqish sababi eruvchi moddaning erituvchi modda bilan ximiyaviy birikmalar hosil qilishida deb izohladi. Eritmada bu kabi birikmalarning soni bir bo'lishi mumkin.
Shunday qilib, D.I.Mendeleyev nazariyasiga muvofiq, eritmalar aniq tarkibli beqaror biriklar bo'lib, ular qisman dissotsilangan holatda bo'ladi, boshqacha aytganda eritma eruvchi modda, erituvchi va ularning o'zaro ta'sir etish maxsulotlaridan iborat bir jinsli sistemadir.
D.I.Mendeleyen g'oyalari eritmalar haqidagi nazariyalarning rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatdi.
Eritmalar haqidagi nazariyani yaratishda D.I.Mendeleyev ularning ximiyaviy tabiatini o'rganishga ko'proq e'tibor bergan bo'lsa, Ya.Vant-Goff eritmalarning fizikaviy tabiatini o'rganishni birinchi o'ringa qo'ydi va eritmalar haqida fizikaviy nazariya yaratdi. Bu nazariyaga muvofiq eritma turli moddalar molekulalarining bir jinsli aralashmasi bo'lib, eruvchi modda bu aralashmada gaz holatiga o'xshash holatda bo'ladi.
Lekin ko'p real eritmalarda zarrachalar orasidagi o'zaro ta'sir shu qadar murakkab bo'ladiki, bunday holda ximiyaviy yoki fizikaviy kuchlar asosiy ro'l o'ynashini aniq ayta olmaymiz. Shuning uchun eritmalar haqida ularning fizikaviy va ximiyaviy xossalarini o'z ichiga oladigan umumiy nazariya yaratish nihoyatda zarur.