Analitik, fizikaviy va kolloid kimyo

Tayanch so’z va iboralar izohi.
Geterogen sistema deb, fazalar soni birdan ortiq bo’lgan sistemaga aytiladi.
Sistemaning boshqa qismlaridan sirt chegaralari bilan ajralgan, ulardan termodinamik xossalari bilan (goxida kimyoviy tarkibi bilan ham) farq qiladigan sistemaning bir jismli qismiga faza deyiladi.
Suyuq va qattiq fazalar kondensirlangan fazalar deb ataladi.
Geterogen yoki fazalararo muvozanat deganda birdan ortiq fazalardan tashkil topgan sistemadagi muvozanatga aytiladi.
Komponent deb, sistemadan ajratib olinishi va alohida mavjud bo’la olishi mumkin bo’lgan sistemaning tarkibiy qismiga aytiladi.
Sistemaning erkinlik darajalar soni sistemaning termodinamik holatini aniqlash uchun zarur bo’lgan erkli parametrlarning eng kichik soniga aytiladi.


Mavzu bo’yicha nazorat savollar.
1.Faza nima?
2.Fazalararo yoki geterogen muvozanat tushunchani misollar keltirib izohlang.
3.Erkinlik darajalari soni nimani bildiradi?
4.Komponentlar soni nimani ifodalaydi?
5.Geterogen sistemalarda muvozanatning umumiy shartini ifodalang.
6.Gibbsning fazalar qoidasini keltiring va izohlang.
7.Klauzius-Klayperon tenglamasidan foydalanib, qanday termodinamik ko’rsatgichlarni aniqlasa bo’ladi?
8.Suvning holat diagrammasi misolida fazalar qoidasini tadbiqini tushuntiring.
9.Geterogen sistemalarda biror komponentning o’z-o’zicha bir fazadan ikkinchi fazaga o’tish sharti.
10.Biror suyuqlikning bug’lanish issiqligini qanday aniqlash mumkin?


Adabiyotlar:

1.X.R. Rustamov “Fizik kimyo”, T. , “O’zbekiston”, 2000., 135-133, 219-227 betlar.

2.A.G. Stromberg, D.P. Semchenko “Fizicheskaya ximiya”, M., “Visshaya shkola”, 1988., 153-162 betlar.
3.Fizik kimyo fanidan amaliy mashg’ulotlar G`B.N. Afanasev va boshqalar. Tarjimonlar X.I. Akbarov, R.S.TillaevG` - 4-ruscha nashr tarjimasi, T., O’zbekiston, 1999., 44-48 betlar.