Analitik, fizik-kolloid va biologik kimyo

(3)

E – moddaning ekvivalenti

F - Faradey soni

Elektron zaryadni (1,602 · 10^-19 kulon) Avagadro soniga (6,02·10²³) ko‘paytirilsa 96500 Kulon ya'ni Faradey soni kelib chiqadi.

2) va 3) ni qiymatlarini 1) formulaga qo‘ysak

hosil bo‘ladi.

Elektroliz usuli bo‘yicha Au, Ag ko‘pgina metallar hamda metalmaslar F₂, Cl₂, Br₂, I₂ lar olinadi

4.Elektrokimyo. Galvanik elementlarning elektr yurituvchi kuchi. Kimyoviy energiyani elektr energiyasiga va aksincha elektr energiyani kimyoviy energiyaga aylanishini o’rgatadigan fanga elektrokimyo fani deyiladi.

750 yili rus olimi M.V.Lomonosov kimyoviy hodisalar bilan elektr hodisalari orasida bog’liqlik borligini aniqladi.

1780 yili italiyalik olimlar Galvani va Voltlar Galvanik elementini yaratib, 1800 yili Volta elektr tokining kimyoviy manbaini yaratiladi.

Agarda toza suvga metall plastinka tushirilsa, Mendeleevning gidratlar nazariyasiga ko’ra metall ionlari suvning qutbli molekulalari bilan tasirlashadi, yani metall ionlari suv molekulalari bilan gidratlanadi. Natijada metall ionlari eritmaga o’ta boshlaydi, bu holda metall musbat ionlarni bir qismini yo’qotib, metallda ortiqcha elektronlar hosil bo’ladi. Shunda metall bilan eritma orasida potentsiallar ayirmasi hosil bo’ladi va u elektrod potentsial deyiladi.

Demak, metall suvga botirilgan bo’lsa, u hamma vaqt manfiy zaryadlanadi, metallga yaqin suyuqlik qavati esa, musbat zaryadlanadi. Metallar o’zlarining tuz eritmalariga botirilsa, quyidagi uch holat bo’ladi.

1. 
   Ionlarning eirtmaga o’tish tezligi ularning eritmadan metallga o’tish tezligidan katta bo’lsa, metall manfiy zaryadlanadi.
   
2. 
   Aksincha, yani ionlarning eritmadan metallga o’tish tezligi katta bo’lsa, metall musbat zaryadlanadi.
   
3. 
   Ikkala tezlik bir xil bo’lgan zaryad nolga teng bo’ladi.
   

Metall bilan eritma o’rtasida hosil bo’lgan elektrod potentsial miqdori Nernst formulasi bo’yicha aniqlanadi:

2,303  RT

 q _o Q  lg C me^nQ

 F

Bu erda,

- elektrod potentsial, volt, o - normal standart elektrod potentsial R - universial gaz doimiyligi

T - absolyut temperatura  - ion zaryadi valentligi F - faradey soni, 96500 kulon,

C me^nQ - metall ionlarining eritmadagi kontsentratsiyasi.

Demak, metall plastinka shu metallning kontsentratsiyasi

C q 1  g  ion / l bo’lgan eritmasiga tushurilganda, hosil bo’ladigan potentsialga normal standart potentsial deb ataladi.

Vodorod elektrod potentsialini nol deb qabul qilib, qolganlarini shunga nisbatan aniqlanadi.

Vodorod elektrod tayyorlashda platinaning gaz holidagi vodorodni yutish hossasidan foydalaniladi. Bunda, vodorodni yutgan platina plastinka, tuz eritmasi vazifasini vodorod ioni bo’lgan har qanday suvli eritma bajaradi.

Normal potentsialli vodorod potentsialidan katta bo’lgan metallar musbat, kichiklari esa, manfiy deb qabul qilingan.