Амир темур тарихидан лавхдлар тошкент 2021


Амир Темурнинг феъл-атвори, сурати ва сийрати



Download 223,92 Kb.
bet6/39
Sana25.02.2022
Hajmi223,92 Kb.
#276077
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39
Bog'liq
amir temur

Амир Темурнинг феъл-атвори,
сурати ва сийрати

Амир Темурнинг феъл-атвори, ташки куриниши билан боглик маълумотлар укувчини кизиктириши табиий. Сохибкнрон хакида икки шахснинг гувохлиги алохида ахамиятга эга. Булар - 1401 йил 12 ёшида Самаркандга кучириб кслтирилган дамашкдик тарихчилар оиласининг вакили Ибн Арабшох ва 1404 йил Самаркандга ташриф буюрган испан >лчиси Руи Гонсалес де Клавихо. Ахамиятлиси шундаки, уларнинг хар иккиси хам Темурни уз кузлари билан курган ва у хакда маълумотлар ёзиб колдирган.
Араб тарихчиси Ибн Арабшох узининг «Ажойиб ал- макдур фи тарихи Таймур» номли асарида Сохибкирон хакида шундай ёзади, «Темур кадда-комати келишган, баланд буйли, гик коматли, кенг пешонали, калласи катта, багоят кучли, салобатли, юзи ок-кизилдан келган, лекин биронта доги йук, бугдой ранг эмас, кул-оёкдари бакувват, елкалари кенг, бармокдари йугон, болдир ва пойчалари семиз, кддду комати камолига етган, серсокол, икки кузи бамисоли шамъ булса-да, шодлиги билинмас, йугон овозли эди. У улимдан куркмас, картайиб колган булса-да изтиробсиз, вазмин, бадани тула ва пишик, худди тош мисоли каттик эди. У хазил-мазах ва ёлгонни ёктирмас, уйин-кулгию, кунгилхушликка майлсиз, гарчи (сузда) узига озор етадиган бирон нарса булса хамки, садокат унга ёкар, маъкулрок эди. У булиб утган ишга азият чекмас эди ва узига хосил буладиган ютукдан шодланмас эди». «...У синчков, хар бир ишоратдан огох киши булиб, юз бериши мумкин булган ходисаларни куриб-билиб турар эди. Унинг назаридан алдовчининг алдови яшириниб колмас ва фирибгарнинг фириби утмас, уз фаросати билан хакгуй ва ёлгончини ажратар эди. Зийраклиги билан хак насихатгуйдан сохта насихатгуйни ажрата олар, уз фикри ва идроки билан сал булмаса «учар юлдуз»ни тугри йулга солиб юборар, уз (|htp(u .ни ил м\ iiox.i i.tu.ipii оилан бела го айланиб турган сайёра Vmiiiii V I opK.anvi.ui >pi аштира олар эди»42.
« Темур куркмас, шижоатли, ботир кишиларни уз оркасидан эргаштирувчан булиб, жасоратли, довюрак ва мард кишиларни ёктирар эди. Уларнинг ёр дамида дахшатли жойларни фатх, этиб, шерюрак одамларни асирга туширар, улжа кил ар, уларнинг зарбалари билан баланд тог чуккиларини хам вайрон киларди. Унинг мажлисларида уятсиз гаплар, кон тукиш, асир олиш, горат килиш ва аёллар хусусида хакоратли сузлар айтилмас эди.
Темур тенги йук феъл-атворли, чукур му доказали киши булиб, тафаккур денгизининг каъри йук, тадбири тогига на текислигу, на уйдим-чукур оркали йул топилар эди, илм ахдига мехрибон эди. Темур олимларга мехрибон булиб, саййид шариф лар ни узига якин тутарди. Уламо ва фозилларга тула иззат курсатиб. уларни хар кандай кимсадан тамом мукаддам курар эди. Уларнинг хар бирининг уз мартабасига куйиб, иззат- икроми ва хурматини унга очик изхор киларди. Улар га нисбатан уз муруввати бисотини ёзар эдики, бу муруввати унинг хайбати билан аралаш эди. Улар билан мазмунли бахс хам юритар эдики, бахсида инсофу хдммат бу лар эди. Унинг лутфи кахри ичига корилган булиб, курслиги эзгулиги орасига кушилган эди»43. «...Амир Темур буш вакдида купрок шахмат уйнар эди. У бу уйиннинг устаси булиб, бу борадаги замонасининг энг олди кишилари билан бемалол дона сура олар эди. Темур шахмат тахтасини жанг майдони каби куриб уйнарди. Шу тарика, у фикрларини янада теранлаштирар эди»44.
1404 йил кузида Самаркандца булган испан элчиси Руи Гонсалес Клавихо Амир Темурни уз кузи билан курган ва у хакда суздан куйидаги тасвирни чизган эди. «...Подшох (Амир Темур) лулаболишга ёнбошлаган холда шойи курпача устида утирарди. Подшохдинг эгнида гулсиз силлик шохд яктак, бошида узун телпак, телпакнинг кжорисида кизил, ёкут, жавохир ва бошка кимматбахо тошлар кадалган. ...Подшох элчиларни яхширок куриб олиш учун якинрок келишларини суради, чунки шохнинг кузлари кексаликдан шу кадар хиралашиб колган эдики, хатто киприкларини очиб карашга хам мадори йук эди»45. Албатта, элчи Темур ни улимидан 2,5-3 ой олдин курган ва Сохибклрон етмишга якинлашган, умрининг катта кисми юришларда утган, хаётнинг турли паст- балацдларини курган тана эса уз навкиронлигини йукотган булиши табиий эди.



Download 223,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish