Amir temur davlat boshqaruvi



Download 454,06 Kb.
bet9/9
Sana11.08.2021
Hajmi454,06 Kb.
#145441
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
AMIR TEMUR DAVLAT BOSHQARUVI

Ta’kidlash lozimki, Sohibqironning bir mamlakatga qilgan yurishlari uning boshqa  mamlakatlarga  qilgan  yurishlari  bilan  ketma-ket  borgan.  Xorazm,  Xuroson,  Eron,  Hindiston  yurishlari  bunga  misol  bo‘la  oladi.  Ma’lumki,  Sohibqiron  hokimiyat  tepasiga  kelgan  davrda  Eron  va  Xurosonda  ham  bir  nechta  kichik  davlatlar  mavjud  bo‘lib, oddiy xalq va savdogarlar ulardan ko‘p jabr ko‘rar edilar. Amir Temur 1380  yildan  boshlab  Xuroson  yurishlarini  boshlaydi.  Tus,  Nishopur,  Sabzavor  shaharlari  unga jangsiz taslim bo‘ladilar. Sohibqiron  Ozaybarjonga  bir  necha  bor  hujum  qilib  1387  yilda  uni  egallashga  muvaffaq  bo‘ladi.  1392  yilda  Armaniston  va  Gruziya  Amir  Temur  izmiga  o‘tadi.  SHimoliy Hindiston va Kashmir musulmonlari qaroqchilardan aziyat chekayotganligi  bois  Temur  Hindistonga  ham  yurish  qilib,  1399  yil  martida  bu  hududlarni  ham  egallaydi. 1400 yilda Amir Temur qo‘shinlari turk sultoni Boyazid I va Misr sultoni  bilan kurash olib borib, o‘sha yili Misr sultoni Farajni tor-mor etdi. 1402 yilda Amir  Temur  Anqara  yonida  Boyazid  bilan  ikkinchi  marta  to‘qnashdi  va  uni  tor-mor  etdi.  Temurning  bu  g‘alabasi  ayniqsa  evropaliklarda  katta  taasurot  qoldirgan  edi.  


 Misol uchun,  Boyazid  ustidan  qozonilgan  buyuk  g‘alaba  munosabati  bilan  Fransiya  qiroli  Karl  VI,  Angliya  qiroli  Genrix  IV  va  Vizantiya  imperatori  Temurga  o‘z  tabriknomalarini yuborganliklari manbalarda ma’lum. CHunki, tadqiqotchilar tili bilan  aytganda,  Evropaga  ulkan  xavf  solib  turgan  Boyazid  boshchiligidagi  usmoniylar  imperiyasiga  berilgan  zarba  uchun  endigina  uyg‘onayotgan  butun  Evropa  Amir  Temurdan minnatdor edi.   1404 yilning may oyida Amir Temur Kichik Osiyodan Samarqandga  qaytib keladi  va  Xitoyga  bo‘ladigan  yurishga  tayyorgarlik  ko‘ra  boshlaydi.  1404  yilda  qahraton  qishda  Temurning  200  minglik  qo‘shini  Samarqanddan  Xitoy  yurishiga  chiqadi.  O‘sha  yili  qish  O‘rta  Osiyo  tarixidagi  eng  qahraton  qishlardan  bo‘lgan  edi.  Sirdaryoning suvi bir metrga muzlagan, askarlardan ko‘pining qo‘l-oyoqlarini, quloq- burunlarini sovuq olgan edi. Amir Temurning o‘zi ham ko‘p o‘tmay shamollab qoladi.  1405 yil yanvar oyining o‘rtalarida O‘trorga to‘xtashga qaror qilishadi va bu erda 18  fevral kuni buyuk jahongir Sohibqiron Amir Temur vafot etadi.  Amir  Temur  35  yil  davomida  harbiy  yurishlar  olib  boradi.  Ushbu      yurishlar  natijasida  ulkan  saltanat  barpo  etildiki,  uning  tarkibiga  Movarounnahr    va  uning  atrofidagi viloyatlar, Xorazm, Kaspiy atrofidagi viloyatlar, hozirgi Afg‘oniston, Eron,  Turkiya,  Hindiston,  Iroq,  Janubiy  Rossiya,  Kavkaz  va  G‘arbiy  Osiyoning  bir  qator  davlatlari  kirgan.  Amir  Temurning  ulkan  davlat  barpo  etishdagi  faoliyati  uning  maqsad  va  rejalariga  ko‘ra  ikki  bosqichga  bo‘linadi.  Birinchi  bosqich  1360-1386  yillarni o‘z ichiga olib, bu davrda  Sohibqiron Movarounnahrda markazlashgan kuchli  davlat barpo etishga erishadi.
Download 454,06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish