Ҳamid Шоdiev, Иbроҳim Ҳabibуllaev

Ishlatilishi 
Resurslar 
1.Shartli foyda
4.Mulk uchun daromadlar (boshqa 
iqtisodiyot sektorlariga va tashqi 
dunyoga to‘langani) 
4.1. Foiz to‘lovlari 
4.2. Dividend to‘lovlari 
4.3.To‘g‘ri 
investorning 
foydadagi 
ulushi 
4.4.Renta to‘lovlari 
4.5.Sug‘urta va boshqa to‘lovlar 
2.Mulk uchun daromadlar (boshqa iqtisodiyot 
sektorlaridan va tashqi dunyodan olingani) 
2.1. Foizlar 
2.2. Dividendlar 
2.3.To‘g‘ri investorning foydadagi ulushi 
2.4.Renta 
2.5.Sug‘urta polisidan olingan daromad 
5.Birlamchi daromadlar 
saldosi (1+2+3-4) 
3.Ishlab chiqarish va import uchun sof soliqlar 
(soliqlar-subsidiyalar) 
3.1. Bevosita ishlab chiqarish uchun sof soliqlar
-soliqlar 
-subsidiyalar (-) 
3.2. Mahsulot uchun sof soliqlar
-soliqlar 

---

391 
-subsidiyalar (-) 
15.4.4. Uy xo‘jaligiga xizmat ko‘rsatuvchi notijorat tashkilotlar sektori 
birlamchi daromadlar taqsimoti schyoti.
Uy xo‘jaligiga xizmat ko‘rsatuvchi 
notijorat tashkilotlar sektoriga aholining ayrim qatlamlariga nobozor xizmatlar 
ko‘rsatuvchi birliklar kiradi. Bu birliklar odatda o‘z a’zolariga va aholining 
yordamga ehtiyoji bor guruhlariga beg‘araz, moddiy va bepul xizmatlar 
ko‘rsatadilar. Bu birliklar faoliyati MXT ishlab chiqarish kontseptsiyasiga asosan 
ishlab chiqarish faoliyati, deb tan olingan. Ular milliy daromad yaratishda boshqa 
sektorlar qatori teng qatnashadilar.
Bu sektorning birlamchi daromadlar taqsimoti schyoti quyidagicha 
ifodalanadi: 
Uy xo‘jaligiga xizmat ko‘rsatuvchi notijorat tashkilotlar sektori birlamchi daromadlar 
taqsimoti schyoti 
Ishlatilishi 
Resurslar 
1.Shartli foyda
3.Mulk uchun daromadlar (boshqa 
iqtisodiyot sektorlariga va tashqi 
dunyoga to‘langani) 
3.1. Foiz to‘lovlari 
2.Mulk 
uchun 
daromadlar 
(boshqa 
iqtisodiyot 
sektorlaridan 
va 
tashqi 
dunyodan olingani) 
2.1. Foizlar 
3.2. Dividend to‘lovlari 
2.2. Dividendlar 
3.3.Boshqa to‘lovlvr 
2.3.Boshqa daromadlar 
4.Birlamchi daromadlar 
saldosi (1+2-3) 
Bu sektorga kiruvchi birliklar o‘z mahsulotlarini bozorda sotmaganliklari 
uchun, ularning asosiy faoliyatlari natijalari xarajatlar usulida hisoblanadi va ular 
birlamchi daromad sifatida amalda 
sof foyda
olmaydilar. Bu sektorning birliklari 
shartli foyda
oladilar. 
Masalan, ma’lum bir partiya tashkiloti o‘z ishchi joyiga (binosiga) ega 
bo‘lsa, bu birlik uchun shartli foyda ko‘rsatkichi 
shartli ijara haqiga
 
teng bo‘ladi. 

---

392 
Shartli ijara haqi xuddi shu binoni ijaraga olganda to‘lanishi mumkin bo‘lgan 
qiymat miqdorida hisoblanadi. Bunday hollarda, bu sektorning daromadlarni 
shakllanishi schyotida muvozanatlashtiruvchi ko‘rsatkich - 
shartli foyda
qo‘rsatkichi yuzaga keladi. O‘z navbatida, bu ko‘rsatkich birlamchi daromadlar 
taqsimoti schyotining resurs qismiga o‘tadi.
Bundan tashqari, uy xo‘jaligiga xizmat ko‘rsatuvchi notijorat tashkilotlar 
sektoriga tegishli birliklar o‘z mulklarini boshqa birliklarga bergani uchun mulk 
uchun daromad sifatida birlamchi daromad oladilar. Shu bilan birga, agarda ular 
o‘z faoliyatlarida boshqalar mulkidan foydalangan bo‘lsalar, ularga mulk uchun 
daromad to‘laydilar. Olgan va bergan birlamchi daromadlari o‘rtasidagi farq, 
sektorning birlamchi daromadlar saldosi, yoki haqiqatda ega bo‘lgan daromadi 
hisoblanadi. Yuqori bo‘limlarda ta’kidlanganidek, bu daromad miqdori, Xiks 
daromad kontseptsiyasiga ko‘ra sektorning hisobot davrida boshqa birliklardan 
qarz bo‘lmasdan maksimal ishlatishi mumkin bo‘lgan qiymatdan iboratdir.