A`meliy sabaq №8 I. Tema: Qan jaratiwshi ha`m immun qorg`aw organlarinin` mikroskopiyaliq du`zilisi II

Jasqa qaray ózgerisleri. Bala tuwılıp 3 jasqa kelgenge shekem limfatik tuyinler tolıq formalanadı. Keyin organizmniń ósiwi menen limfa tuyinleri organizmge tusetug`ın antigenlerge baylanıslı ózgeriske ushırap otıradı. Eger jańa tuwılg`an bala mikrovlardıń putinley tásiri joq jag`daydanda saqlansa , ondag`ı limfa tuyinler aqırına shekem rawajlanbaydı, follekulalar xám olardıń k óbeyiw orayı rawajlanbay qaladı. Organizmniń sırtqı ortalıq antigenleri menen ushırasıwshı limfa tuyinleri jas organizmdi tez er jetkenlik dárejesin jetkeriwiniń tiykarg`ı faktorınıń biri bolıp tabıladı. Organizm qartayg`an dawirde limfa tuyinleriniń xizmeti páseyedi , olarda limfotsitler xám sırtqı ortalıq duziwshi kletkalar sanı azayadı ,biriktiriwshi toqımalar juwanlasıp ósedi xám may kletkalar sanı k óbeyedi. Makrofaglardıń fogotsitarlıq aktivligi kem-kemnen páseyedi.
Talaq. Talaq organizmniń periferik qan jaratıwshı organı bolıp immun qorg`aw waziypasın atqardı. Ol bir qansha waziypalardı atqaradı, olardan:
1) talaqta qan jaratıladı ,immun qorg`aw waziypanı atqaradı .
2) talaqta ómiri táwsilgen eritrotsitler, trombotsitler tarqalıp joq
boladı.
3) limfatik tuyinlerinen ótip ketken ekzogenli antigenlerdi
zálelsizlendirip qorg`anıw reaktsiyasın iske asıradı .
4) talaqta qızıl suyek kómigindegi eritropoez protsessin páseytiriwshi
biologiyalıq aktiv zat islep shıg`aradı .
5) talaq qandı waqıtsha saqlap turıwshı depot xizmetlerin atqaradı.
Rawajlanıwı. Embrion rawajlanıwınıń 5-6xáptesinde rawajlanıp atırg`an ulken sharbı maydıń (brijeyka) ishindegi mezenximadan rawajlana baslaydı. Talaqtıń baslamasına dáslep qan tamırlar ósip keledi , keyin ol jerdegi mezenximalıq kletkalardan retikulyar toqıma payda boladı , olardıń arasına qannıń ózek kletkaları kelip jaylasıp .7-8 xáptede makrofaglar, 11-12 xáptede V-limfotsitler payda boladı. Bull limfotsitlerde immunoglobulin retseptorları boladı. Embrion rawajlanıwınıń 5-ayına shekem talaqta granulotsitopoez , eritropoez xám trombotsito poez qubılısı aktiv boladı ,keyin bull qubılıs páseyedi. Al limfotsitopoez kerisinshe kusheyedi. Rawajlanıwdıń 3-5 aylarında arteriyalar aynalasında dáslep tek T-limfotsitler toplanadı, bunı T-zona yamasa periarteriyal zona dep ataladı ,keyin bul jerge V-limfotsitler keledi xám talaqtıń aq pulpasın payda etedi. Talaqtıń denesindegi retikulyar toqımalar xám iri sinsoid qan tamırları menen birlesip qızıl pulpanı payda etedi.