A`meliy sabaq -5

1.Spirt yaki alkogollar
(etanol, izopronol t.b. b.). Antiseptik sıpatında spirttin` 60-70º 
suwlı eritpesi qollanıladı. Spirtler kletkadag`ı beloklardı sho`ktiriw ha`m kletka diywalındag`ı 
maylardı juwıp jiberedi. Tuwrı qollanılg`anda ko`pshilik bakteriyalardın` vegatativ formalarına 
effektiv bakteriotsid ta`sir ko`rsetedi, lekin bakteriyalar sporasına ha`m zamarrıqlarg`a ta`sir 
ko`rsetpeydi. 
3
. 
Galogenlar
ha`m galogen tutıwshı (yod ha`m xlor preparatları) preparatlar beloklardın` 
gidroksil gruppaları menen birigip, olardın` strukturasın buzadı antiseptik sıpatında qollanıladı: 
- yod tutıwshı preparatlar – yodtın` 5 % spirtli eritpesi, yodinol ( 1% suw ha`m 0,1% yod 
tutadı), 0,3% kaliy yodid, yodanid, lyugol eritpesi silekey qabatlarg`a islew beriwde qollanıladı.
Xlor tutıwshı eritpeler a`meliyatda dezinfektant sıpatında qollanıladı.Ken` tarqalg`an 
dezinfektsiya etiwshi eritpelerge xlorlı ha`k (0,1—10% li eritpe), xloramin B kuramında 25-
29% aktiv xlor tutadı (0,5—5% li eritpe), xlorgeksidin biglyukanat, gipoxlorat kal`tsiydin` 
u`shten eki tiykarg`ı duzı—DTSGK (0,1 — 10% li eritpe) kiredi. Dezinfektsiya etiwshi 
birikpelerdi tan`law ha`m onın` kontsentratsiyasın anıqlaw dezinfektsiya etiletug`ın ob`ektke 
ha`m materiallarg`a baylanıslı. 
4. 
Fenol-
preparatları dezinfektant ha`m kem kontsentratsiyalı antiseptik sıpatında
qollanıladı (rezortsin,xlorofen,timol) 
5. Al`degidler 
– mikroorganizmlerdin` belok, aminokislotaları sul`fgidril ha`m karboksil 
grupalarına ta`sir etedi, olardın` strukturasın buzadı, bakteriyalardın` o`limine sebeb boladı.
 
Al`degidler meditsinada konservant sıpatında qollanıladı
( farmal`degid 8%, glutaral`digid 2-2,5%). Formal`degid eritpesi (rastvorı) ha`m mazı, 
sabını (lizoform) –xirurgiyalıq praktikada qollanıladı. Urotropin (geksametilintetramin) siltili 
ortalıqta onnan formal`degid ajıralıp shıg`adı urologiyalıq praktikada qollanıladı
6. 
Oksidlewshiler
- ta`siri tiykarınan metabolitlerin ha`m fermentlerin oksidlewleri 
mu`mkin yaki olardı denaturatsiyag`a ushıratadı ( vodorod perioksidi, kaliy permanganat) 
xirurgik a`meliyatında ken` qollanıladı. 
7. Kislotalar
– antiseptik sıpatında qollanıladı ha`m bunnan baska, benzoy, uksus, salitsil 
kislotaları ko`birek teri keselliklerin dawalawda qollanıladı. 
8.