A`meliy sabaq -5

Disk diffuziya usılı boyınsha bakteriyanın` antibiotiklerge seziwshen`ligin anıqlaw.
Tekserilip atırg`an bakteriya kul`turası ―gazon‖ usılında azıqlı agarlı Petri keseshesine egiledi, 
egiledi, son` pintset penen ma`lim mug`darda antibiotikler sin`dirilgen qag`az diskleri birdey
aralıqta agar ju`zesine jaylastırıladı (43-su`wret). Egilgen kesesheler 37°S da bir ku`n 
dawamında termostatta saqlanadı. Disk a`tirapındag`ı stafilokokk kul`turasının` o`siwinin`
toqtag`an zonasının` diametrine qarap, onın` antibiotiklerge bolg`an sezgirligi belgilenedi.
Keying jıllarda Respublikamizda O`zbekistan- Amerika qospa (‖Feniks İnterneshnl LTD‖ 
―Hei Media‖) kompaniyası ta`repinen islep shıg`ılg`an ha`m antibiotik sin`dirilgen diskler ha`m 
olardı qoyıwda isletiletug`ın a`spablar ken` qollanılmaqta (su`wret 43a). 
Qazirgi ku`nde antibiotikler sin`dirilip shıg`arılıp atırg`an qag`az disklerdi
bakteriyalardın` o`siwin toxtatıw zonasi (sezgir, ortasha shıdamlı ha`m shıdamlı) diametri 
ko`rsetiledi. Sog`an tiykarlanıp bakteriyalardı antibiotiklerge sezgirligi arnawlı lineykalarda 
anıqlanıp arnawlı tablitsalar ja`rdeminde onın` sezgirlik da`rejesi anıqlanıp beriledi.
Antibiotiklerdi bakteriya egilgan agar ju`zesine qoyıwda dispensor a`spabtan paydalanıw
mu`mkin, onın` abzallıg`ı sonnan ibarat, qoyılıp atırg`an antibiotikler birdey aralıqta ha`m
olardın` sterilligi tolıq ta`minlenedi. (su`wret 43v).
Bundan basqa arnawlı saqıyna ta`rizli diskler bir antibiotiktin` ha`r tu`rdegi
kontsentratsiyası menen sin`dirilgen bolsa (su`wret 43b), ol waqıtta tekserilip atırg`an
bakteriya kulturasının` qollanılıp atırg`an preparattın` MİK yamasa MBK dozası anıqlanadı.
Antibiotiklerdi adam organizmindegi qan, siydik ha`m basqa suyıqlıqlarda anıqlaw
. 
Shtativke eki qatar probirkalar ornatıladı. Birinshi qatarda etalon antibiotikler suyıltırıladı, 
ekinshi qatarda bolsa, tekserilip atırg`an suyıqlıq. Keyin ha`r bir probirkag`a Giss ortalıg`ında 

---

glyukoza menen tayarlang`an test-bakteriya tamızıladı. Tekserilip atırg`an suyıqlıqta penitsillin, 
tetratsiklin, eritromitsin anıqlanıp atırg`an bolsa, test-bakteriya sıpatında Staph. aureus-dın` 
standart shtammi, eger streptomitsin. anıqlansa, ol waqıtta — E. coli qollanıladı. Egilgen 
probirkalar 37°S da 18—20 saat dawamında termostatqa qoyıladı. Keyin ortalıqta qoqımnın` 
payda bolıwı, ha`mde test-bakteriyalar glyukozanı parshalawı na`tiyjesinde indikator ta`siri 
astında ortalıq ren`inin` o`zgeriwine qarap, ta`jiriybeden juwmaq shıg`arıw mu`mkin. 
Antibiotik kontsentratsiyası test-bakteriyalar o`siwin toxtatatug`ın, tekseriletug`ın suyıqlıqtın`
en` joqarı kontsentratsiyasın sol test-bakteriyalar o`siwin toqtatatug`ın etalon antibiotiktin`
minimal kontsentratsiyasına ko`beytiriw jolı menen anıqlanadı. Ma`selen, tekserilip atırg`an 
suyıqlıqtın` test-bakteriyalar o`siwin toqtata alatug`ın maksimal kontsentratsiyası 1:1024 ge 
ten` bolıp, etalon aitibiotiktin` test-bakteriyalar o`siwin toqtata alatug`ın minimal 
kontsentratsiyası bolsa 0,313 mkg/mg ge ten` bolsa, ol waqıtta 1 ml tekserilip atırg`an
suyıqlıqtag`ı antibiotik kontsentratsiyasi 1024x0,313 = 320 mkg/ml quraydı.