A`meliy sabaq -5

K 
Antibiotik 
K 
Ampitsillin 
Benzilpenitsillin 
Vankamitsin 
Gentamitsin 
Kanamitsin 
Linkomitsin 
Metitsillin 
Oksatsillin 
Oleadomitsin 
15-25 
0,52 (ED/ml) 
10-15 
6-8 
15-20 
10-15 
10-15 
4-6 
3-5 
Polimiksin V 
Rİfampitsin 
Streptomitsin 
Tetrotsiklin 
Tobramitsin 
Fuzidin kislota 
Xloramfenikol 
Tsefaleksin 
Eritromitsin 
10-15 
15-25 
20-25 
3-5 
6-8 
10-20 
5-10 
15-25 
3-5 
Terapevtik indeks
(Tİ) T = MİK/K - minimal ingibitsiya kontsentratsiyası. K –terapevtik 
dozada qollanılg`an antibiotiktın` kesellik oshag`ında yaki qandag`ı (mkg/ml) mug`darı. 
Terapevtik indeks normada 0.3 dan joqarı bolmaslıg`ı kerek. İndeks ko`rsetkishi qanshalık kishi 
bolsa preparatni effektivligi joqarı boladı.
Bakteriyalardın` antibiotiklerga sezgirligin seriyalı suyıltırıw usılı bilan aniqlaw sxeması.
İngredient-lar 
Probirkalar 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Bakteriya
kontrolı 
Antibio-tik
kontroli 
Go`shli 
peptonlı 
bul`on 
ob`yomı ml. 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
Antibiotik ( 
kuramında 
100 mkg/ml 
saqlawshı 
rastvor) 
1 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ ─ ─
─ 
1 
Seriyalı 
suyıltırıw 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
─ 
─ 
Antibiotik 
kontsentratsiy
ası mkg/ ml 
50 
25 
12.5 
6.2 
3.1 1.6 0.8 0.4 0.2 0.1 
─ 
50 
Bakteriya cus-
penziyası, ml 
0.1 0.1 
0.1 
0.1 
0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 
0.1 
─ 
Termostatda 18-24 saat dawamında 37º S inkubatsiya etiledi 
Na`tiyjeler 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
+ + + 
+ 
─ 
Esletpe: - 1 ml probirkadan alıp taslanadı, ha`mme probirkalarda birdey mug`darda 
suyıqlık bolıwı ushın. + tekserilip atırg`an bakteriya kul`turasının` o`skenligi; ─ o`spegenligi; 
antibiotiktın` minimal ingibitsiya kontsentratsiyası (MİK) 0,8 mkg/ml. 
Qan zardabındag`ı mug`darı
– qollanılg`an antibiotiktin` ortasha terapevtik dozasın 
jiberiw arqalı erisiledi. Antibiotiktin` qandag`ı kontsentratsiyası nawqastın dene massasına, 

---

preparat dozasına, organizmge jiberiw jolı ha`m sxemasına ha`mde preparattın` organizmnen 
shıg`ıp ketiw tezligine baylanıslı. Qazirgi ku`nde bul kriteriya preparattı absolyut ko`rsetkishi 
esaplanbaydı, sebebi geypara toqımalarda preparattın` kontsentratsiyası, qandag`ı mug`darınan 
joqarı boladı.
Qatar suyıltırıw usılı menen antibiotiklerge bolg`an bakteriyalar seziwshen`ligin
anıqlaw.
Bul usıl mene antibiotiktin` minimal ingibitsiya kontsentratsiyası (MİK) ha`m minimal 
bakteriotsid kontsentratsiyası (MBK) anıqlanıwı mu`mkin. Tekseriwdi azıqlı ortalıqlardın`
tu`rli mug`darında (1-10 ml) o`tkeriw mu`mkin. Ta`jiyribede bakteriyalardın` azıqlanıw talabına 
qarap suyıq ortalıqlar isletiledi. Probirkalardag`ı ( ko`birek on) suyıq azıqlı ortalıqta preparattı 
(tetrotsiklin) izli-izinen suyıltırıladı. Preparattın` kontsentratsiyası 100 den 0,1 mkg/ml kemeyip 
baradı (preparattın` baslang`ısh dozası onın` aktivligine baylanıslı boladı). Ha`r bir probirkada 
ortalıqtın` mug`darı 1 ml bolıwı kerek. Ta`jiribede kontrol sıpatında mikrob kul`turası ha`m 
antibiotik alınadı, son` ha`r bir suyıltırılg`an probirkag`a (0,1 ml den) quramında 1 ml de 10
6 
bakteriya kletkası bolg`an (S. aureus) bakteriya suspenziyası qosıladı. Keyingi 11 shi probirkag`a 
1ml bul`on ha`m 0,1 ml bakteriya cycpenziyası (kul`turanın` kontrolı) 12 probirkag`a 1ml 
bul`on ha`m antibiotik qoyıladı ( tablits ). Egilgen probirkalar 37°S da termostatqa qoyıladı, 
qoqım payda etip
o`sken azıqlıq ortalıq kontrol kul`turag`a - salıstırıladı ha`m ta`jiriybe 
na`tijesi anıqlanadı. 
Ma`lumki tetratsiklinnin` ortasha terapevtik dozası jiberilgende onın` K ko`rsetkishi 4 
mkg/ml ten` (maksimal jiberilgende10mkg/ml ). Usınnan kelip shıg`ıp tetrotsiklinni Tİ = 0 ,8: 
4,0 = 0.2 (> 0,3 ), yag`ni u`yrenilgen qozg`atıwshı tetrotsiklinge sezgir eken. Eger maksimal 
dozası menen dawalansa ( 0.8 : 10 = 0,08) ju`da` jaqsı na`tiyje beriwi mu`mkin (tablitsa ). 
İshek toparı bakteriyaların bul usılda anıqlawda glyukoza ha`m indikator qosılg`an 
bul`onnan paydalanıw ha`m mu`mkin. Bakteriyalar ortlıqta glyukozanı kislota payda qılıp 
parshalaydı ha`m ortalıq rN siltili
ta`repke jıljıydı , bul bolsa indikatordın` ren`inin` 
o`zgeriwine alıp keledi. Keyingi probirkadag`ı azıqlı ortalıq tınıq ha`m jıltıraq boladı, bul bolsa 
tekserilip atırg`an bakteriya kul`turasının` o`siwin ju`da` kem dozadag`ı antibiotik toxtag`anın
ko`rsetedi