Amea folklor institutu

In the post-liminal phase, the human reality has become qualitatively different for characters, as far as, owing to a liminal position, an individual is changed. His/her qualitative novelty is the rite of incorporation, being conditioned by the penetration into liberty, embodied by the conceptualization of the Supreme, of the sacred.

Grigol Robakidze’nin “Kafkas Kısa Öyküleri” Liminal Kuramı Bakış açısından
Zeyinab Kikvidze
Fransız antropolojinin temsilcisi Van Gennep’e göre hem İnsan grupları hem de bireyleri için hayat ayırılma ve yeniden birleşme sürecidir. Her türlü değişim üç dö­nemden ibarettir: Ayırılma dönemi, marjinal yanı liminal dömeni ve birleşme döne­mi. En önemli dönem ikinci dönemdir. Söz konusu dönemde birey mevcut olan gerçekliği olarak algıladığı sosyal-kültürel çevresinden ayırılmış durumda bulunmaktadır. O liminal yanı bir durumdan başka bir duruma geçme sürecinde bulunmaktadır.
Liminal kavramı değişik edebi eserlerde dünyanın, özellikle zaman ve mekan kavram­ların subjektif algılama eğilimlere dayanmaktadır.Adı geçen eğilimleriyle birey kendi varlığın ideasi kavramakta ve sonraki yaşamasını bu ideaya tabi tutarak geçirmektedir.
Grigol Robakidze’nin eserlerinde kahramanların liminal pozisyonları içinde insanın kutsallığa yaklaşımı ve onunla birleşme isteklerini kapsamaktadır. Yazarın bütün edebi hayatın temel düşüncesi Tanrının arayışıdır. Yazarın deyimiyle - “İnsanın kalbi mitolojik olarak yırtılmış Tanrının bir parçasıdır”. Kendi içinde Tanrının keşfedilmesi ve dünyayla birleşmesi insan varlığının ana fikridir.
Almanya’da yazılmış “Kafkas Kısa Öyküleri’nde” liminal dönemi insanlık duyguları ve kutsallığı arasında birleştirme koridoru olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerçekliliğe ikili ilişkileri, Varlığın anlamının arayışı kahramanların düşüncelerinde ayırım ve bir durumdan başka bir duruma geçme isteği uyandırmaktadır. Liminal varlığı Grigol Robakidze’nin eserlerinde “ kayıp olmuş” (unutulmuş) Tanrının bölünmüş özünün önce bireyin sonra ise bütün toplumun düşüncesinde birleşmesini ifade etmektedir. Bunun kanıtı yazarın Kafkasya ile ilgili pozisyonudur “ Kafkasya’yı bir bütülüğü olarak görüyorum “.
Postliminal döneminde liminal pozisyonu bireyin durumu değiştirdiğinden dolayı kahramanlar için insanlık gerçekliği nitelikli olarak değişmiş durumdadır. Bireyin yeniliği birleşme töreninden kaynaklanmaktadır. Bunun temel nedeni ise Yüce Tanrının, kutsallığın keşfedilmesiyle kazanılmış özgürlüğün derin bir şekilde algılamasıdır.
გრიგოლ რობაქიძის მთელ შემოქმედებას მითოსი უდევს საფუძვლად. უძველესი რწმენა-წარმოდგენები მწერლისთვის იყო ერთგვარი საყრდენი, რომელიც განსაზღვრავდა ქართველთა ეთნოგენეზისს, ყოფის კულტურასა და მსოფლმხედველობის დიაპაზონს. მწერალი წერდა: ,,ამბობენ, ერთ ევროპელს, ამიერკავკასია გავლით რომ მოუნახულებია, თავის სამგზავრო დღიურში სამად-სამი სიტყვით დაუხასიათებია ქართველები: ღვინო, ქალი და სიმღერა. ამ გამო-ნათქვამის წამკითხველ ქართველთ ეღიმებათ. და მაინც, ჩვენი კულტურის წიაღიდან თუ შევაფასებთ ამ სიმბოლოებს, დავრწმუნდებით, რომ მათ ქართველი ერის არსისათვის არცთუ მცირე მნიშვნელობა აქვთ.” ის ქალის სიმბოლოს წმინდა ნინოს ღვაწლს უკავშირებდა; ვაზის ჯვარში მიწისა და დიონისურის გააზრებას ეძებდა. თეთრი გიორგის კულტის წმინდა გიორგის სახელთან შერწყმაში ცდილობდა ჩაეხედა საუკუნეების მიღმა და დავიწყების მარადჟამობიდან ამოეზიდა გმირული სული, რომლის ნაწილებსაც ის პოულობდა ყველგან,_ არა მხოლოდ ქართულ სივრცეში, არამედ სრულიად კავკასიაში. ,,კავკასიური ნოველების” წინასიტყვაობაში ავტორი საუბრობდა მითოსზე და აღნიშნავდა მის გამწმენდ ძალას: ,,მითოლოგიური რეალობა არის უთუოდ მეტი და უფრო აზროვანი, ვიდრე ისტორიული”.
გრიგოლ რობაქიძის "კავკასიური ნოველები" ორჯერ გამოიცა ემიგრაციაში გერმანულ ენაზე – 1932 წელს გამომცემლობა "ინზელის", ხოლო 1979 წელს – "ზურკამპის" მიერ. კრებულს, რომელშიც სამი ნოველა იყო შესული, დიდი პოპულარობა ხვდა წილად. ცნობილი მიზეზების გამო, ეს წიგნი საქართველოში არ დაუბეჭდავთ, მაგრამ ქართველ მკითხველს მაინც მიუწვდებოდა ხელი ემიგრანტულ ჟურნალ "ბედი ქართლისაში" გამოქვეყნებულ ნოველებზე – "ენგადი" და "იმამ შამილ", რომელიც მოგვიანებით ლიტერატურულ პერიოდიკაში დაიბეჭდა და დიდი ინტერესი დაიმსახურა. "წმინდა ხარის მოკვლა" კი დღემდე უცნობი იყო და საგანგებოდ ითარგმნა გერმანულოვანი გამოცემის წინათქმასთან ერთად (გერმანულიდან თარგმნა თამარ კოტრიკაძემ). თავად ავტორი გამოცემის შესახებ წერდა: ახლახან გამოიცა ჩემი ,,კავკასიური ნოველები“, რომელშიც კავკასიას, როგორც მთლიანს, თავისთავადს ვხატავ. გასულ წელს თავზარი დამცა უღრმესმა, შინაგანმა შეცნობამ: ადამიანის გული ხორცადქცეული ნაწილია მითიურად გაგლეჯილი ღმერთის. ეს დასკვნა ახლა ჩემთვის ცხოვრებად გადაიქცა (ხაზგასმა ჩვენია–ზ.კ.).