Amaliy matematika va intelektual texnalogiyalar fakultet

Bo`g`inlar Qadimgi Misr, Shumer, Ossuriya, Bobil, Qadimgi fors, xitoy va boshqa ideografik Yozuv sistemalarida ajralib chiqqan. Odatda bir bo`g`inli ideogrammalar - «rebus» usulida bo`g`inlarga aylangan.

• Bo`g`inlar Qadimgi Misr, Shumer, Ossuriya, Bobil, Qadimgi fors, xitoy va boshqa ideografik Yozuv sistemalarida ajralib chiqqan. Odatda bir bo`g`inli ideogrammalar - «rebus» usulida bo`g`inlarga aylangan.
• Biroq turli tarixiy sharoitlar taqozosi bilan qadimgi Yozuvlar ba`zan sof bo`g`inlarga aylanishga ulgura olmay, muomaladan chiqib ketgan. Boshqa, ancha «yoshroq» Yozuvlar esa, aksincha, qadimgi ideografik sistemaning bslgilar asosidan foydalanib, bo`g`inli Yozuvga aylangan (masalan, yapon Yozuvi). Xitoy Yozuvining rivojlanish yo`li o`ziga xos bo`lgan.
• Bo`g`inli Yozuv sistemasi o`rganish va qo`llanish uchun ideografik Yozuvga qaraganda ancha qulay bo`lgan. Undagi belgilar soni ikki-uch yuzdan oshmagan va bir necha belgidan kam bo`lmagan, shunga ko`ra Yozuv ancha ixchamlashgan, tilning fonetik va grammatik tuzilishini aniqroq aks ettirgan.
• Shunday bo`lishiga qaramay, til oz bo`g`inlardan «yig`ilgan» holdagina bo`g`inli Yozuv o`zini oqlay olgan. Boshqa hollarda Yozuv ixchamligini yo`qotgan - ko`p joy egallaydigan bo`lib qolavergan.

• www.arxiv.uz

Qadimgi Misr Yozuvida dastlab undosh tovushlar ajratilgan, bupga qadimgi Misr tilida bir tovushdan tuzilgan logogrammalar bo`lganligi yordam bergan.

• Qadimgi Misr Yozuvida dastlab undosh tovushlar ajratilgan, bupga qadimgi Misr tilida bir tovushdan tuzilgan logogrammalar bo`lganligi yordam bergan.
• Birinchi alifboni eramizdan oldingi ikkinchi ming yillikda finikiyaliklar yaratgan. Bu alifbo yigirma ikki xarfdai iborat bo`lgan, harflar faqat undosh tovushlarni yoki undosh va unli tovushlardan tuzilgan bo`g`inlarni ifodalagan. CHunki finikiyaliklar tili semit tillari gruppasiga mansub bo`lib, unda undosh tovushlar asosiy rol o`ynagan. So`zlarning ildizi undosh tovushlardan tuzilgan. Unli tovushlar esa asosan grammatik bog`lanishlarni va so`zning shakli (formasi)ni ifodalagan. SHu sababli finikiyaliklar alifbosi Yozuvning bo`g`inli va harf-tovushli sistemalari o`rtasida oraliq masofani egallagan. Fipikiyaliklar alifbosidagi belgilarning shakli sodda bo`lib, yozish uchun ham, yodlab qolish uchun ham qulaydir.

• www.arxiv.uz