“Amaliy matematika” fakulteti Iqtisodiyot kafedrasi Iqtisodiy nazariyasi fanidan

Iqtisodiyotning siklli rivojlanishi sabablarini izohlovchi ba’zi nazariyalar
Sof monetar nazariya
Bozor iqtisodiyotida markaziy o’rinni pul va kredit egallaydi.Iqtisodiyotning 
siklli o’zgarishi eng avvalo pul massasi oqimini o’zgartirishga bog’liq
Iqtisodiy faollikning o’sishi,iqtisodiyotning ravnaq topishi,uning turg’unlik 
bilan almashinib turishiga yagona sabab pul oqimining o’zgarishidir.Tovarlarga 
talabning ortishi natijasida savdo,chakana narx o’sib,ishlab chiqarishning 
kengayishiga olib keladi
Pul oqimi (iste’mol xarajatlari summasi) pul miqdorining o’zgarishi natijasida 
o’zgaradi.Pul miqdorining kamayishi iqtisodiy faoliyat faolligini pasaytiradi.
Nomonetar nazariya
Monetar va nomonetar yo’nalish o’rtasidagi farq uncha katta emas,biri 
ikkinchisini to’ldiradi. Tarafdorlari texnologik o’zgarishlar,yangiliklar,ixtirolarning 
ahamiyatini alohida ta’kidlab,pul jamg’arishning ko’payib ketishidagi rolini 
ko’rsatishadi.
Har ikkala nazariya ham oxir-oqibat iqtisodiy faollikning kuchayishiga iste’mol 
emas,balki 
investitsiya 
sabab 
bo’ladi,degan 
fikrni 
ilgari 
surishadi
Yetarlicha iste’mol qilmaslik nazariyasi
 
Bu nazariyaning mohiyati ko’proq jamg’arib,samarali darajada iste’mol 
qilmaslik jamiyatni siklli rivojlanishining sababi qilib ko’rsatiladi:
1. Mablag’ni jamg’arish,boshqacha aytganda xazinaga aylantirish turg’unlikka 
olib kelishi mumkin,chunki bu mablag’ investitsiyalash uchun foydalanilmaydi 
2. Pulni jamg’arish iste’mol tovarlariga talabning qisqarishiga olib keladi,chunki 
u iste’molga sarflanmaydi
3. Natijada investitsiyaga nisbatan pul shaklidagi jamg’arish hajmi o’sib 
borib,iste’mol tovarlariga talab kamayib boradi,taklif esa ortadi,narx 
pasayadi,iste’mol tovarlari bozoridagi qiyinchiliklar inqirozga olib keladi.