amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv materiallari 1-mavzu. Dori va dorivor moddalar texnologiyasi fani Darsning maqsadi

10-rasm. TK-3 dozalash apparati.
Koshikcha asosiy metal korpusi (1), ortikcha kukunni tekislab dozani to‘grilashga mo‘ljallangan tekislagich (2) va koshik (3) xajmini o‘zgartirib ma’lum xajmga to‘grilash uchun o‘rnatilgan muruvvat (4, 5) dan iborat. Koshikcha bilan ishlashdan oldin uning xajmini kerakli miqdorga to‘grilash zarur. Buning uchun xovonchada kukun tayyor xolga keltirilgandan so‘ng, undan koshikchaga botirib olinadi, xovoncha ustida tutib turgan xolda bosh barmok bilan kukunning ortikchasini, tekislagichni koshik uchigacha surib tushiriladi, so‘ng tekislagichni avvalgi joyiga kaytarib, koshikdagi kukun tarozi pallasiga solib tortiladi va ogirlik belgilangandan ko‘p yoki kam bo‘lsa, muruvvatni burab koshik xajmi ko‘paytiriladi yoki kamaytiriladi. Mo‘ljallangan dozaning xajmi topilgandan so‘ng dozatorni ishlatib dozalashni boshlash mumkin. DPR-2 dozatorining ishlash jarayoni (11- rasm) ham shunga o‘xshash.

11-rasm. DPR-2 poroshoklarni dozalash apparati
7-mavzu: Elaki dorilarni qadoqlash.


Darsning maqsadi: mavzu bilan talabalarni yaqindan tanishtirish. Mavjud preparatlar bilan tanishtirish.
Darsning o‘tkazish tartibi: dars o‘qituvchi bilan talabalar o‘rtasidagi muloqat asosida olib borilib, barcha ma’lumotlar yozib tushintirib beriladi.
Darsni o‘tkazish uchun kerakli jixozlar va vositalar: jadvallar, mavjud bo‘lgan dori vositalari, adabiyotlar.
Dozalangan kukunlarni kadoklash uchun asosan 7,5*10 sm o‘lchamda kesilgan kogoz yoki shu o‘lchamda fabrikada tayyorlangan kogoz kapsulalar ishlatiladi. Gigroskopik xususiyatga ega bo‘lgan moddalar, uchuvchan va kuchli xidli moddalar mumli (chartacerata) yoki parafinlangan kogozlarga (chartaparaffinata), moysimon xususiyatli moddalar pergament kogozlarga (chartapergamenta) o‘raladi. O‘rash jarayoni 12-rasmda ko‘rsatilgan.

12-rasm. Poroshoklarni kapsulalarga o‘rash jarayoni.
Kukun tarkibidagi moddalarning yomon ta’mi, xidi va mazasini nikoblash, rangli moddalarning ifloslantirishini yo‘kotish maksadida (metilen ko‘ki, riboflavin, faollashtirilgan ko‘mir) hamda dori moddalarni me’da suyuqligi ta’siridan saqlash maksadlarida elaki dorilar kraxmal yoki jelatinadan yasalgan kapsulalarga joylashtirilishi mumkin (13-rasm).