amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv materiallari 1-mavzu. Dori va dorivor moddalar texnologiyasi fani Darsning maqsadi

92-расм. Ротацион тишчалн насос. (РЗ-ЗА)
keyin teshikchalari orasidagi masofasi 5-10 mkm bo‘lgan vallar orasida maydalanadi. Kerak bulsa maydalashni bir necha marta takrorlanadi. Kerakli maydalikdagi suspenziya-konsentrat olingandan keyin uni maxsus yig- gichga tuplanadi (13) va undan reaktorga (7) utkdziladi.
Xozirgi vakdda suspenziya konsentratlarni olish uchun Gorkiy farmatsevtika zavodila rotatsion-tishchali nasos RZ-Za dan foydalaniladi (92-rasm). Nasos korpusida ikki shesterna (A, b) joylashtirilgan bo‘lib, ular bir- biri bilan ulangan va tashki bushlik, bilan birlashtiruvchi 2 ta aloxdsa bushlik bilan boglangan bo‘ladi (2,9). Kursatilgan bu (Yu a) nasos (2) bushligini o‘tkazuvchi truba moy yuli orsali asos va kukun bilan tuldirilgan reaktor 9 ga biriktirsa va nasos shesternalarini bir-biriga yunalishda aylana xarakatga keltirsa reaktor 3 dagi massa (g) bushlikua kelib nasos orkali utadi va yana reaktor 9 ga kaytib tushadi. Bunda massa nasos shesternalari tishchalari orasidan utayotganda maydalanadi. Nasos (g) bushligi so‘rish va (d) bushligi esa sikib chikdrish vazifasini bajargani uchun reaktor 9 dagi massani nasosdan kerakli maydalikdagi (yupkdlikdagi) suspenziya kosil kilingungacha takrorlanadi 100 l kajmdagi reaktorning 9 but kuylagi va yakorsimon aralashtirgichi bor. Uni ichidagi moyli asos 45-48°S karoratga ega. (10 a) nasos but kuylagiga yuboriladi va uni ishga soladi. Nasos ishga solingandan (yokilgandan) sung bug‘ yuborish tuxtatiladi. Reaktor (9) k,irrIchi ishga solinadi (yok,iladi) va oz-oz miqdorda vaqti-vaqti bilan poroshok solinib turiladi.
Buk kuylakka buk yoki suv yuborib turish orkali konsentrat xarorati doimo 45-48°S atrofida sakdanib turadi. Nasosda maydalash jarayoni 40-60 min da kerakli maydalikdagi suspenziya konsentrati olingunga kdlar olib borillb, ksyin hosil bo‘lgan massa shamcha massasi tayyorlash uchun reaktor (7) ga yuboriladi.
Shamcha massasi tayyorlash jarayoniga oldindan tayyorlangan eritma va suspenziya — konsentratlarni yogli asos bilan aralashtirish kiradi. Aralashtirish jarayoni kuch li nay kirgichli va buk kuylavda 1000 l xdjmdagi reaktor (7) ga olib boriladi. Yogli asos druk-filtr (6) orqali reaktor (5) dan reaktor (7) ga siksb chiqariladi, aralashtirgich va nasos (10) ishga tushiriladi. Bug‘ yoki issitssuvni but kuylakka yuborib turish orqali reakgordagi yokli asos xdroratini 45- 48°S gacha etkaziladi. Yukori jumrak orqali reakgorga ingichka oqim bilan avval eritma konsentratlar, keyin oz-oz miqdorda suspenziya konsentratlari kushiladi. Shamcha-konsentrat maydalangach olib borilgan reaktor (9) va nasos (10) ni umumiy miqdordan olingan yogli asosda yuviladi va massa tayyorlanadigan reaktor (7) ga kuyiladi.
Kuyiladigan jumrakka kukunlar chukib krlishining oldini olish maksadida konsentratlar bilan tuldirilgach reaktor (7) ning tayyor maxsulot kuyib oluvchi jumrakdan 30-40 kg massa kuyib olinib reakgorga kdytarilib kuyiladi. Massa 45 min davomida aralashtiriladi va analiz olinib bul gach shakllashga kiritiladi.
Misol tarikdsida «Anuzol» shamchasi uchun massa tayyorlashni kurib chikdmiz. Yog asos (erish xarorati 38-39°S deformatsiya vakui 5-6 min) 45-48°S gacha isitilgan reaktor (7) da aralashtirgich va nasos ishlab turgan xolda oldindan (14) idishda tayyorlanib olingan belladonna ekstrakta va rux sulfat eritmalari kushiladi. Glitserin xuddi shu idishga shishalardan kuyilib 2 kdvat doka orqali suzib olinadi va reaktor (7) ga kuyiladi. Shundan sung reakgorga reaktor (9) dan kseroform konsentrati yuboriladi. Massa aralashtirgichni ishlatib 45 min aralashtirilib analizga topshiriladi.