amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv materiallari 1-mavzu. Dori va dorivor moddalar texnologiyasi fani Darsning maqsadi

Dori moddalari miqdori (massa ulushi), odatda, 98-99% kam bo‘lmagan holda hisoblanadi.
Gazlarning tarkibdagi miqdori ishlab chiqarish jarayonida yoki keyingi qayta ishlash paytida gaz zarrachalari yuzasiga adsorbsiyalanadi va ichki gazlar tarkibi (O2, SO2, N2, va hokazo). Gazlarning katta miqdorda bo‘lishi, poroshoklarning sochiluvchanligini oshirshi va qiyin qayta ishlashni yomonlashtiradi, dozalanishi qiyinlashtiradi..
Suvning tarkibdagi miqdori (namlik). Suv, ayniqsa kristallik suvni ko‘p miqdorda bo‘lishi poroshoklarning sifat ko‘rsatkichlarni yomonlashuviga olib keladi. Saqlanish jarayonida namlanib qolishi yoki qurub qolishi kuzatiladi.
Piroforlik – bu poroshok changi havoga tegib ketganda o‘z-o‘zidan yoqib ketishi xususiyati. Pyroforlik poroshokning yonib hatto portlashni keltirib chiqarishi mumkin. Bu, ayniqsa, organiq birikmalarning juda nozik tuproqlari uchun to‘g‘ri keladi. Shu nuqtai nazardan, poroshoklar bilan ishlashda xavfsizlik va shaxsiy gigiena bo‘yicha maxsus choralar ko‘rish kerak.
Fizikaviy hususiyatlari
1. Zarrachalar shakli.
2. Granulyaciya
3. Poroshokning granulometrik tarkibi
4. Poroshokning nisbiy yuzasi
5. Sochilma zichlik
6. Sochiluvchanlik
7. Sirt taranglik4


Poroshoklaning xususiy texnologiyasi
1. Qiyin maydalanadigan moddalar bilan poroshoklar tayyorlash
Qiyin maydalanadigan moddalarga yod, kamfora, mentol, timol, fenilsalitsilat, benzonaftol, salitsilat kislota, tetraborat natriy, streptotsid va boshqalar kiradi.
Bo‘larni maydalash uchun uchuvchan erituvchilar ishlatiladi. Erituvchilar sifatida spirt, efir, spirt-efir aralashmasi ishlatiladi.
Rp.: Camphorae 0,1
Sacchari 0,2
Misce fiat pulvis
Da tales doses N 6
Signa.Bitta poroshokdan 3 mahal ichilsin.
Pasporti: Kamfora 0,6 g
0,1*6=0,6 g
qand poroshogi 1,2 g
0,2*6 =1,2
m_umumiy =0,6q1,2=1,8 g
m 1 ta poroshokning og‘irligi =1,8∕6=0,3 g
Tayyorlanishi: hovonchaga 1,2 g qand kukuni solinib maydalanadi va u kapsulaga olib quyiladi. So‘ngra hovonchada 0,6g kamfora bir necha tomchi etil spirti bilan birga maydalanadi, maydalash, to erituvchi uchib ketgunga qadar davom ettiriladi. Keyin unga oz-ozdan kapsuladagi olib qo‘yilgan qand kukuni qo‘shib aralashtiriladi, toki bir xil poroshok hosil bo‘lguncha. Tayyor poroshok 6 ta pergament qog‘ozga 0,3g dan qadoqlanadi. So‘ngra kogoz xaltachaga joylashtirilib, yorlig‘i yopishtiriladi.