Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

To‘rtinchi bosqich:qurib bitkazilgan,qayta qurilgan va kengaytirilgan ishlab chiqarishga taaluqli ob’ektlarni foydalanishga qabul qilishdagi ogohlantiruvchi sanitariya nazorati.
Ob’ektni ekspluatatsiyaga qabul qilishda hal etiladigan masalalar:

• 
  qurilish qaysi hajmda yakunlandi;
  
• 
  bajarigan ishlarning loyiha asosida ekanligi;
  
• 
  zararli omillarni o‘lchash va sinovlar o‘tkazish(shovqin,tebranish, yoritilganlik,ventilyasiya va boshqalar)va ularning sanitary me’yorlar talabiga javob berishi.
  

Rasmiylashtiriladigan hujjatlar:

• 
  Ishchi qabul komissiyasining qaydnomasi.
  
• 
  Davlat qabul komissiyasining qaydnomasi.
  

Ogohlantiruvchi davlat sanitariya nazoratining bu bosqichida mehnat gigienasi vrachi quyidagi amaldagi qonuniy hujjatlarga tayanadi.
-O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi tomonidan 02.02.1994 yilda tasdiqlangan SanPiN№0007-94“Qurib bitkazilgan,qayta qurilgan, kengaytirilgan ishlab chiqarishga taaluqli ob’ektlarni foydalanishga topshirishda sanitariya–epidemiologiya nazorat markazi mehnat gigiena vrachining qabul qilish komissiyasidagi ishi”;
-SanPiN №3.01.04.87 “Qurib bitqazilgan ob’ektlarni foydalanishga qabul qilish asosiy qoidalar”.
Amaldagi qoidalarga muvofiq buyurtmachi ishga tushiriluvchi ob’ekt bo‘yicha uni Davlat qabul komissiyasi tomonidan qabul qilishga tayyorlash uchun ishchi qabul komissiyasini tuzadi va bu haqida mazkur qurilish ustidan nazorat olib borayotgan DSENMni qabulidan kamida 5 kun oldin xabardor qiladi.
Ishchi va davlat qabul komissiyalarining tarkibi SanPiN№0007-94 ga muvofiq belgilanadi.Davlat Bosh sanitariya vrachi(yoki uning o‘rinbosari)ishga tushiriladigan ob’ektni davlat qabul komissiyasiga topshirish uchun tayyorlovchi ishchi komissiyada qatnashish uchun javobgar mutaxassishlarni(sanitariya bo‘lim mudiri hamda albatta mehnat gigienasi,kommunal gigiena,ovqatlanish gigienasi va boshqa bo‘lim mudirlarini)tayinlaydi.
Ishchi komissiya ob’ektlar va montaj qilingan jihozlar,qurilmalar va uskunalarni loyihaga muvofiqligini tekshirishi,ob’ektning normal foydalanishga, maxsulot chiqarishga,shuningdek xavfsiz va sog‘lom mehnat sharoitlarini, sanitariya maishiy,atrof-muhitni himoya qilishga qaratilgan va boshqa tadbirlarni ta’minlashga tayyor ekanligini aniqlash maqsadida sinovdan o‘tkazishi shart.
Qabul topshirish hujjatiga ishlab chiqarish omillarini(shovqin,vibratsiya, yoritilganlik,ventilyasiya,kimyoviy moddalarning miqdorini va boshqalarni) o‘lchash protokollari ilova qilinishi zarur.Ishchi komissiyasining ishi asosida qurib bitqazilgan ob’ektni davlat qabul komissiyasiga topshirishga tayyorligi xaqida qaydnoma tuziladi(qaydnoma shakli SanPiN №0007-94 ning ilovasida berilgan).
Qaydnomaga foydalanishga qabul qilinayotgan ob’ektning tayyorgarligi xaqida kelishmovchiliklar bo‘lmagan taqdirdagina imzo chekiladi.Sanitariya-gigiena ahamiyatiga ega bo‘lgan kamchiliklar va nuqsonlar aniqlangan hollarda, ular ishchi komissiyasi qaydnomasiga imzo chekilmaydi.Bunday hollarda DSENM Bosh vrachi byurtmachiga, pudratchi vazirlikka (mahkamaga)1 ishchi komissiyasi tomonidan aniqlangan ishchi komissiyasi qaydnomaga imzo chekishga to‘sqinlik qiluvchi kamchiliklar xaqidagi asosli materiallar yuboriladi.
Davlat qabul komissiyasi tarkibiga mazkur hudud DSENMning bosh vrachi (yoki uning o‘rinbosari)kiritiladi.U komissiyaning boshqa a’zolari bilan birgalikda ishchi komissiyasi tomonidan tayyorlanib taqdim etilgan ob’ektning foydalanishga tayyorgarligini, loyiha va amaldagi sanitariya norma va qoidalariga muvofiqligini, kelgusida foydalanganda sanitar-epidemiologik qulayliklarini ta’minlay olishini tasdiqlovchi hujjatning mazmuni va to‘liqligini tekshiradi.
Davlat qabul komissiyasining ish natijalari bo‘yicha ham tegishli shakldagi qaydnoma tuziladi (SanPiN ilova).
Agarda qabul qilinayotgan ob’ektda mehnat va maishiy sharoitlarni yomonlashtiruvchi kam-ko‘st va chala ishlar bo‘lsa, sanitariya norma va qoidalarga rioya qilinmagan, tabiatni muhofaza qiluvchi tadbirlar bajarilmagan va boshqa kamchiliklar bo‘lsa,DSENM bosh vrachi(yoki uning o‘rinbosari)davlat qabul komissiyasi qaydnomasiga imzo chekmaydi.Bu holda tezda buyurtmachiga, pudratchilarga va yuqoridagi davlat sanitariya nazorat organlariga xabar qilinadi va kamchiliklarni bartaraf qilinganligi xaqida pudratchilar tomonidan xabardor qilingandan keyinginaDSENM vakili davlat qabul komissiyasining ishida qaytadan qatnashadi.

• 
  SanPiN№006-93“O‘zbekiston Respublikasidagi turar joylar atmosfera havosini moxofaza qilishdagi sanitariya me’yor va qoidalar”;