|
AMALIY MASHG`ULOT №17
ELEKTR QURILMALARIDA XAVFSIZLIK QOIDALARI.
1. Foydaliqazilmalar konlarini ochik usuldaqazib olishda elektrqurilmalariga amaldagi «Elektrqurilmalari tuzilishiqoidalari», «Iste’molchilar elektrqurilmalaridan texnik foydalanishqoidalari», «Iste’molchilar elektrqurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasiqoidalari», «Stantsiya i nimstantsiyalar elektrqurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasiqoidalari», «Elektrqurilmalarida ishlatiladigan himoya vositalariningqo’llanishqoidalari», «Ochik konlardagi elektr jihozlari va elektr tarmoqlaridan bexatar foydalanish yo’riknomalari», «Binolarning yashinqaytargichlarini loyihalash va o’rnatish yo’riknomalari», boshka amaldagi me’yoriy hujjatlar talablarining amaldagiqoidalarga zid bo’lmaganqismlari taqdim kilinadi.
2. Har bir ochiq kondaquyidagilar bo’lishi kerak:
a) kon ishlari rejasiga tortilgan elektr ta’minoti sxemasi, unda kuch va elektr tortish tarmoqlari ko’rsatiladi, elektrqurilmalarining (transformator nimstantsiyalari, taqsimlovchiqurilmalari v.b) joylashish joyi;
b) kuch tarmoqlari, elektrqurilmalari (tranformator nimstantsiyalari, taqsimlovchiqurilmalar va b.), shuningdek tok turi, sim va kabellar, ularning uzunligi, har birqurilmaning kuchlanish vaquvvati, barcha zaminlashtirish joylari, himoya va kommutatsiya apparaturasi joylashishini ko’rsatgan holda printsipial bir chiziqli sxema.
Bo’lib o’tgan o’zgartirishlar ertangi kundan kechikmasdan sxemalarga kiritilishi kerak.
3. Kommutatsiya, boshqarish va himoya apparatlaridaqaysi energiyaqurilmasiga taalluqli ekanligini ko’rsatuvchi va apparatni boshqarish tutqichini ulangan yoki o’chirilgan holatini aniqlash imkonini beradigan aniq yozuvlar bo’lishi kerak.
4. 1000 va undan ortiq kuchlanishli elektrqurilmalarida ishlashda (shu jumladan, elektr uzatgichlarining havo va kabel tizimlarida) amaldagi «Iste’molchilar elektrqurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasiqoidalari»da nazarda tutilgan ishlar xavfsizligini ta’minlaydigan tashkiliy va texnik tadbirlarni bajarishda amalga oshirilishi kerak.
5. Elektrqurilmalariga xizmat ko’rsatishda «Elektrqurilmalarida foydalaniladigan himoya vositalarining ko’llanish va sinashqoidalari» talablariga muvofiq ishlarning xavfsizligini ta’minlaydigan zarur himoya vositalari ko’llanilishi lozim.
Himoya vositasiniqo’llashdan oldin xodim uning sozligini, tashqi shikastlanishlar yo’qligini, changdan tozalash va artish, shtamp bo’yicha yaroqlilik muddatini tekshirishi shart.
Past haroratli joylarda isitilgan dielektrikqo’lqoplarqo’llanilishi lozim. Dielektrikqo’lqoplarning isitilgan (jun yoki boshqa) qo’lqoplar bilan birga vaktincha qo’llanilishiga ruxsat etiladi.
6. Elektr qurilmalariga xizmat ko’rsatishda ishlatiladigan himoya vositalari belgilangan muddatlarda davriy sinovlardan o’tib turishi kerak.
Nosoz va yaroqliilik muddati o’tgan himoya vositalaridan foydalanish man etiladi.
7. Tasodifiy tegishi mumkin bo’lgan elektrqurilmalarining ochiq tokka olib boruvchiqismlari, ochiq simlar va shinalar, biriktirgich-ajratgichlar va saqlagichlar tutashishlari, elektr mashinalar va apparatlarqisqichlari va boshqalar ishonchli to’siqlar bilan himoyalangan bo’lishi kerak.
8. Ko’chma elektrqurilmalarini ta’minlash uchun 35 kV dan yuqori bo’lmagan kuchlanishniqo’llashga ruxsat etiladi. Bunda bu kabiqurilmalar izolyatsiyalashgan neytralga ega bo’lishi kerak. Bu talab elektr tortqili elektrqurilmalariga joriy etilmaydi.
Konveyerli majmualarda (shu jumladan, davriy-uzluksiz texnologiya tarkibida) izolyatsiyalashgan neytralli va hammayogi berk yerlatilgan neytralli elektrqurilmalari uchun yerlatilganqurilmalar alohida bajarilishi kerak va metall konstruktsiyalar, muhandislik tarmoqlari yokiqobikli kabellar bilan elektr aloqada bo’lmasligi kerak.
9. Saqlagichlarning eruvchan kirgizmalari tamgada kirgizma nominal tokini ko’rsatgan holda ishlab chiqaruvchi zavod yoki elektrotexnika laboratoriyasi tomonidan kalibrlangan bo’lishi kerak. Eruvchan kalibrlanmagan kirgizmalar, shuningdek eruvchan kirgizmalarni patronli-saqlagichsizqo’llash man etiladi.
Eruvchan kirgizmalarni almashtirish kuchlanish yechilgan va chaqmok bo’lmagan paytda amalga oshirilishi kerak.
10. 1000 V gacha kuchlanishli elektrqurilmalarida odamlarni elektr toki urishidan himoyaqilish uchun tokning oqib ketishini himoyalab o’chiradigan moslamaqo’llanilishi lozim. SHikastlangan tarmoqni o’chirish umumiy vakti 0,2 s kerak. Himoyalab o’chiradigan moslama harakatining sozligini xar bir smena boshlanishidan oldin tekshirish kerak.
Himoyalab o’chiradigan va ta’minlanadigan avtomatik uzgichgich moslamasining kompleks tekshirish 6 oyda bir marta, shuningdek u to’xtaganda maxsus tayyorlangan elektrotexnik xodimlar, ular bo’lmaganda maxsuslashgan tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi.
11. Xavfli zona chegarasidagi elektr jihozlari (taqsimlovchiqurilmalar va elektr uzatishning havo va kabel liniyalari va b.) portlatish ishlari o’tkazilayotgan paytda o’chirilishi kerak.
Portlatish ishlari tugagandan so’ng, xavfli zona chegarasida joylashgan elektr jihozlari (taqsimlovchiqurilmalar, elektr uzatishning havo va kabel liniyalari v b., yerlatilgan tarmoqlarniqo’shgan holda) natijalari maxsus kitobdaqayd etilgan holda ko’zdan kechirilishi lozim. Portlatishdan keyin elektr jihozlarini ko’zdan kechirish va ishlatish tartibi yo’riqnomalar yoki korxona (ochiq kon) bosh muhandisi tomonidan tasdiqlangan portlatish ishlari reja-jadvali bilan aniqlanishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
