“UZOQ MUDDATLI INVESTITSIYALAR BILAN
BOG’LIQ MUOMALALAR AUDITINING
USLUBIY MUAMMOLARI” MAVZUSI BO’YIChA
GLOSSARIY
155
ATAMANING
O’ZBEK
TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
INGLIZ
TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING
RUS TILIDA
NOMLANISHI
ATAMANING MA’NOSI
Mualliflik
huquqlari
copyrights
avtorskie prava
Mualliflik huquqlari bu fan, adabiyot
yoki san’at asarlarini nashr qilish,
ommaviy ijro etish yoki boshqacha
tarzda foydalanish uchun maxsus
beriladigan huquqdir
Kompleks audit
Comprehensive
audit
Кompleksniy audit
Kompleks audit – xo’jalik yurituvchi
sub’ekt moliyaviy xo’jalik faoliyatini
to’liq
qamrab
olgan
auditorlik
tekshiruvi
Tashabbus
tarzidagi audit
Initiative audit
Иtsiativniy audit
Tashabbus tarzidagi audit - xo’jalik
yurituvchi sub’ektlar, shuningdek
huquqni muhofaza qilish organlari
tashabbusi
bilan
o’tkaziladigan
auditdir.
Ushbu
audit
xo’jalik
yurituvchi
sub’ektlarning
o’zlari,
investorlar, ta’sischilar, aktsionerlar,
huquqni himoya qilish va boshqa
nazorat organlari -prokuratura, sud,
ichki
ishlar
organlari,
soliq
qonunchiligini
buzilishiga
qarshi
kurashish
deportamentlari
buyurtmalari asosida o’tkaziladi
Tematik audit
Thematic audit
Тematik audit
Tematik audit – bu xo’jalik yurituvchi
sub’ektlar faoliyatiga tegishli bo’lgan
u
yoki
bu
jarayonlar
va
operatsiyalarni, hisobot ko’rsatkichlari
yoki moddalarini, ayrim olingan
bo’limlar
faoliyati,
hujjatlarni
auditorlik tekshiruvidan o’tkazishdir
Auditorlik
faoliyati
Audit activity
Аuditorskaya
deyatelnost
Auditorlik faoliyati bu - auditorlik
tashkilotlarining auditorlik xizmatlari
ko’rsatish
bo’yicha
tadbirkorlik
faoliyatidir
Auditorlik
tashkiloti
auditing
organization
auditorskoy
organizatsii
Auditorlik
tashkiloti
auditorlik
faoliyatini
amalga
oshirish
litsenziyasiga ega bo’lgan yuridik
shaxsdir.
Majburiy
auditorlik
tekshiruvi
Mandatory audit
Оbyazatelniy audit
Xo’jalik
yurituvchi
sub’ektlarda
amaldagi
qonun
hujjatlarida
belgilangan qat’iy muddat va tartib
asosida maxsus malaka sertifikati va
litsenziyaga ega bo’lgan auditorlik
tashkiloti tomonidan o’tkaziladigan
tekshiruv tushuniladi
Auditorlik
Restrictions on
Оgranicheniya po
Auditorlik tekshiruvini tashkil etish,
156
tekshiruvi
o’tkazishdagi
cheklovlar
conducting
audit
provedeniyu audita
o’tkazish va yakunlash bosqichlaridagi
cheklovlar yoki taqiqlar
Atamaning
o’zbek tilida
nomlanishi
Atamaning
ingliz tilida
nomlanishi
Аtamaning rus tilida
nomlanishi
Atamaning ma’nosi
Investitsiyalar
Investments
Иnvestitsii
Investitsiyalar - qonun hujjatlarida
taqiqlanmagan tadbirkorlik faoliyati
va boshqa turdagi faoliyat ob’ektlariga
kiritiladigan moddiy va nomoddiy
ne’matlar hamda ularga bo’lgan
huquqlar, shu jumladan intellektual
mulkka bo’lgan huquqlar, shuningdek
reinvestitsiyalar
Pul mablag’lari
Money funds
Дenejnie sredstva
Pul mablag’lari bu – xo’jalik
yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy,
operatsion va investitsion faoliyatini
amalga oshirishda foydalaniladigan
naqd
va
naqdsiz
shakllardagi
mablag’lardir
Kapital
investitsiyalar
Capital
investments
Кapitalnie vlojeniya
Kapital
investitsiyalar
bu
-
korxonalarning kelgusida iqtisodiy-
ijtimoiy naf keltiradigan aktivlarga
egalik qilish huquqini qo’lga kiritish
maqsadida
amalga
oshiradigan
maqsadli sarflaridir.
Auditorlik
hisoboti
Audit Report
Оtchet auditora
Auditorlik hisoboti - auditorlik
tekshiruvining borishi, buxgalteriya
hisobini
yuritishning
belgilangan
tartibidan
aniqlangan
chetga
chiqishlar,
moliyaviy
hisobotdagi
qoyida-buzarliklar
to’g’risidagi
mufassal ma’lumotlardan, shuningdek
auditorlik
tekshiruvi
o’tkazish
natijasida olingan boshqa axborotdan
iborat bo’lgan va xo’jalik yurituvchi
sub’ekt
rahbariga,
mulkdorga,
katnashchilari
(aktsiyadorlari)ning
umumiy yig’ilishiga yo’llangan hujjat
Auditorlik
tekshiruvi
Auditing
Аuditorskaya
proverka
Auditorlik
tekshiruvi
moliyaviy
hisobot va boshqa moliyaviy axborot
to’g’riligi va buxgalteriya hisobi
to’g’risidagi
qonun
hujjatlariga
mosligini aniqlash maqsadida xo’jalik
yurituvchi
sub’ektning
moliyaviy
hisobotini hamda u bilan bog’liq
moliyaviy
axborotini
auditorlik
tashkilotlari tomonidan tekshirishdir.
158
5-MAVZU. TOVAR-MODDIY ZAXIRALARI HARAKATI BILAN
BOG’LIQ MUOMALALAR AUDITINING USLUBIY MUAMMOLARI
1. Tovar-moddiy zaxiralari auditining maqsadi, vazifalari, ma'lumot
manbalari va tekshiruv o’tkazish tartibi
TMZlarni saqlash davri sotish va to’plash davrida tovarlarni sotish bilan
tugaydi. Inventarizasiya auditi (nazorati), ayniqsa yil oxiridagi inventarizasiya
balansini tekshirish, ko’pincha nazoratning juda murakkab va ko’p vaqt talab
qiluvchi qismi hisoblanadi. Par-Mor auditorligi inventarizasiya hisob-kitobida xato
topish juda mushkul ish ekanligini yaqqol ko’rsatib bermoqda. Inventarizasiya
auditini murakkablashtiruvchi omillar quyidagicha:
Inventarizatsiya asosan balansdagi eng yirik hisob-kitobdir.
Inventarizasiya ko’p xollarda jismoniy nazorat va hisob-kitob qilish
qiyin bo’lgan turli joylarda bo’ladi.
Qimmatbaho toshlar, kimyoviy moddalar va electron qismlar kabi turli
inventarizasiya mahsulotlarini kuzatish va baholash auditorlar uchun mushkil ish.
Mol-mulkni (inventarni) muloqotdan chiqishini baholash va ishlab
chiqarish harajatlarini inventarizasiya taqsimot zaruriyati ham mol-mulk
baholashining qiyin qismidir.
Mol-mulkni baholashda bir necha maqbul usullar mavjud. Shuningdek
ba'zi tashkilotlar buxgalteriya standartlariga ostida qabul qilingan inventarning turli
qismlari uchun turli baholash usullaridan foydalanishni afzal ko’ridilar.
TMZlarni biznes tabiatiga qarab turli shakllarda bo’ladi. Chakana va ulgurch
biznas uchun, sotish uchun barcha tovarlarning inventarizasiyasi moliyaviy
jadvallarda eng yirik hosobot sanaladi. Inventarizasiya va saqlash davrini
o’rganishda, mahsulot ishlab chiqarishda foydalanish uchun sotib olingan ta’minot
qismlar, xom-ashyolar, ishlab chiqarish jarayoni, tayyor mahsulotning sotishda
mavjudligi kabi inventarlarni o’z ichiga oluvchi ishlab chiqarish shirkatini misol
qilib ko’rib chiqamiz. Muhokama qilinayotgan tamoyillari boshqa turlarida
biznesning ham qo’llaniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |