Amaliy audit

O’zgarish
Sana 
Ko’-
chir-
ma № 
Valyu-ta, 
(AQSh 
dolla-ri) 
So’m 
Sana 
Ko’ 
chir 
ma № 
Valyu 
ta, 
(AQSh 
dollari) 
So’m 
Valyuta
So’m 
+ 
- 
+ 
- 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
1 
19.01 
27 
1200 
4800000 
19.01 
26/1 
1200 
480000 
- 
- 
- 
- 
2 
17.02 
30 
1500 
600000 
17.02 
32/1 
1500 
600000 
- 
- 
- 
- 
3 
22.03 
31 
2000 
800000 
22.03 
22/3 
2000 
800000 
- 
- 
- 
- 
4 
26.04 
33 
3650 
1460000 
22.03 
36/4 
2000 
800000 
- 
- 
- 
- 
5 
21.05 
36 
4000 
1600000 
21.05 
26/5 
4000 
1600000 
- 
- 
- 
- 
6 
12.06 
37 
1000 
400000 
12.06 
17/8 
750 
300000 
- 
250 
- 
100000 
7 
17.07 
38 
2000 
800000 
17.07 
32/7 
2000 
800000 
- 
- 
- 
- 
va hoka 
zo
Jami 
 
 
15350 
6140000 
 
 
15100 
6040000 
- 
250 
- 
100000 
Chet el valyutasiga savdo qilish huquqini olgan litsenziyasi mavjud korxonalarda valyuta 
tushumini kirim qilishda ko’zbo’yamachiliklarga yo’l qo’yilishi mumkin. Kirim qilishning 
to’laligini tekshirish uchun tovarlarni jo’natish hujjatlari pulni kassaga qabul qilinishi hujjatlarini 
ko’rib chiqish mumkin (10.5 jadval). 
10.5 Jadval
Tovarlar realizatsiyasi bo’yicha valyuta tushumi va to’laligi 
Auditorning F.I.Sh.
№ Sana Shakl № 
Tovarlar nomi 
Qiymat 
Kassaga kirim 
O’zgarish 
doll 
so’m 
sana 
doll 
summa 
1 
10.05 
163 
Televizor 
300 
120000 
03.05 
300 
120000 
- 
2 
20.05 
162 
Xolodilnik 
500 
200000 
30.05 
300 
120000 
-80000 
Tovarlar realizatsiyasi bo’yicha tushumni o’z vaqtida kirim qilinishini tekshirish jarayonida 
kassirni pul mablag’larini faqat kassir tomonidan yoziladigan kirim orderlari bo’yicha kirim qilish 
hollari bor yoki yo’qligini aniqlash kerak. Bunday qo’pol xatolar mavjud bo’lsa, auditor, albatta, 
o’z xulosasida qanday sharh berish kerakligi haqida o’ylab ko’rishi va kam chiqqan pul 
mablag’larini kamomadlar schyotida aks ettirilishini talab qilishi mumkin bo’ladi (10.6 jadval). 
Auditorning bosh maqsadi yuqorida aytib o’tilgandek, ko’zbo’yamachiliklarni aniqlash 
emas, balki moliyaviy hisobotning haqqoniyligini aniqlashdir. Buning uchun pul mablag’lari 
yo’nalishini va uning buxgalteriya hisobida aks ettirilishini tekshiriladi. Ayrim hollarda buxgalter 
daromadni yashirish va byudjetga to’lanadigan soliqlarni kamaytirib ko’rsatish maqsadida schyotlar 
korrespondentsiyasini noto’g’ri amalga oshirishi mumkin. 

---

396 
Kassadagi valyuta mablag’lari qoldig’i hisobot tuzish sanasiga qayta baholanishi kerak. 
Kurslar bo’yicha farqni tekshirish uchun ish jadvali taklif etiladi (10.6 jadval). 
Bozor iqtisodi sharoitida O’zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan valyuta bozorini 
yanada takomillashtirish borasidagi ishlar samaradorligini va qiymatini oshirishda auditorlik 
xizmatining vazifalari yanada oshib boradi, chunki valyuta muomalalarining asosiy qismi kassa 
orqali amalga oshirilishi tufayli audit usullarini ishlab chiqish O’zbekiston iqtisodi uchun hozirgi 
kunda dolzarb bo’lib qolmoqda. Shu bilan bir qatorda valyuta schyotlari bo’yicha bank muomalalari 
auditi masalalarining ayrim muammolari ustidan to’xtalishni lozim topadi.