Amaliy 7-Mavzu: Tarmoqda ma’lumotlar havfsizligining uskunaviy va dasturiy ta’minoti Reja


Kriptografiya bo‘yicha boshlang‘ich ma’lumotlar



Download 36,31 Kb.
bet5/10
Sana05.04.2023
Hajmi36,31 Kb.
#925297
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Amaliy 7-Mavzu Tarmoqda ma’lumotlar havfsizligining uskunaviy v

Kriptografiya bo‘yicha boshlang‘ich ma’lumotlar
Kriptografiya haqidagi ma’lumotlarni uning atamashunosligiga oid ayrim
terminlar mazmunini ochib berishdan boshlaymiz.
Axborotlarni himoya qilish — bu tarmoqdagi aloqa hamda axborotlarning
uzluksizligi, yaxlitligi va mahfiyligini ta’minlovchi barcha vosita va amallar
mamuasi bo‘lib, nosozliklardan asrovchi vosita va funksiyalarni o‘z ichiga
olmaydi. Axborotlarni himoya qilish kriptografiya, kriptoanaliz (krip totahlil) va
kompyuterlarga ruhsatsiz kirishdan saqlash kabi bo‘limlarni o‘z ichiga oladi.
Kriptografiya amaliy matematikaning bir bo‘limi bo‘lib, axborotlarni
mazmunini yashirish yoki ruxsatsiz foydalanishdan asrash maqsadida axborotlarni
bir ko‘rinishdan boshqa ko‘rinishga o‘tkazish uchun mo‘ljallangan modellar,
metodlar, algoritm, dasturiy va texnik vositalarni o‘rganadi.
Kriptosistema — bu axborotlarni kriptografik almashtirilishini dasturiy,
texnik yoki dasturiy-texnik usullar yodamida amalga oshiruvchi tizimdir.
Kriptoanaliz (kriptotahlil) — bu amaliy matematikaning bitta bo‘limi bo‘lib,
kiruvchi yoki chiquvchi signallardan foydalanib maxfiy parametrlarni aniqlab olish
(yashirin matnni ochish) maqsadida kriptosistemalarni tahlil qilishga qaratilgan
usul, model, algoritm, dasturiy va texnik vositalarni o‘rganadi.
Yuqoridagi ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, krip toanaliz matematik
ma’noda kriptografiyaga teskari bo‘lgan masalalar bilan shug‘ullanadi.
Kriptografiya va kriptoanaliz birgalikda yangi fan — kriptologiyani tashkil
qiladi.Kriptologiya tarixini uch bosqichdan iborat deb hisoblash mumkin.
Birinchi bosqich - (eng qadimgi davrlardan to 1949 yilgacha) tor doiradagi,
hususiy xamda sodda hisoblashlardan iborat kriptografik va kriptotahlil
algoritmlari bilan harakterlanadi va tabiiyki, komp yuterlardan foydalanishni
nazarda tutmaydi. Bu bosqichni ko‘pincha kompyuterlargacha bo‘lgan davr deb
ataladi.

Download 36,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish