Амалий молия асослари

1. Яхши тавсияларга ишонманг. Эҳтимолдан 
холи эмас, божангиз ёки қадрдон бўлиб қолган ўр-
тоғингиз ўз молиявий маслаҳатчисини оғиз кўпир-
тириб мақтайди. Аммо у ўзининг муайян инвестици-
ялари ва ҳақиқий даромадлари тўғрисида аниқ маъ-
лумот бермагунча унинг маслаҳатлари ўз механигини 
унда фақат техник ёрдам машинаси борлиги учунги-
на мақтаётган кишининг гаплари билан баробардир. 
Фақат дўстларингиз муҳокама қилинаётган масала 
моҳиятини тушунишларига ишонч ҳосил қилгандан 
кейингина уларнинг гапларига ишонинг. Ахир, ўз-
бекларда «Чумчуқ сўйса ҳам – қассоб сўйсин!», – деб 
бекорга айтилмаган-ку!
2. Диплом
1
 ва турли гувоҳнома-ю, сертификат-
ларга
2
доим (кўп ҳолларда) ҳам ишонаверманг. 
Инсон молиявий маслаҳатчи лавозимини эгаллаши-
нинг ўзи у тегишли лицензияга эга эканини, кўплаб 
имтиҳонлар топширганини ва доимий, масалан дунё-
нинг нуфузли жойларида (Давос, Санкт-Петербург 
ва ҳ.к.) ўтказиладиган конференцияга ўхшаш кўплаб 
конференциялар иштирокчиси бўлганини англатади. 
Ундан ташқари, ҳозирги шароитда дунёнинг жуда кўп 
1
«Диплом» французча «diplome», юнонча «diploma» – икки бук-
ланган варақ, ҳужжат. 1. Бирор ўқув масканини битирганлик ёки 
бирор илмий унвон, илмий даража берилганлигини тасдиқловчи 
расмий ҳужжат. 2. Университет, институт ва шу кабиларни бити-
риш олдидан, шундай ҳужжат олиш мақсадида ёзиладиган иш, 
тадқиқот ёки лойиҳа. 3. Бирор ҳуқуқ ёки мукофот берилганлиги 
тасдиқловчи гувоҳнома. Қаранг: ўша манба. Ж. I. – Б. 623-624.
2
«Сертификат» французча «certificat», лотинча «sertum» – 
аниқ, тўғри, рост + «facere» – қилмоқ. Бу ерда «бирор нарса, воқеа 
ҳақидаги расмий ёзма гувоҳнома; диплом». Қаранг: ўша манба. 
Ж.III. – Б. 488.

---

35
мамлакатларида тегишли шахсларни тижорат асоси-
да ана шундай ҳужжатлар билан таъминловчи кўплаб 
фирмалар ҳам фаолият кўрсатмоқда. Шу боис, унинг 
диплом ва гувоҳнома-ю, сертификатларига ишонишдан 
олдин ундан молиявий маслаҳатчи бўлгунга қадар нима 
иш қилганини сўранг. Кўпчилик бу фаолият соҳасига 
савдо соҳасидан келади. Аммо борган сари кўпчилик 
молиявий маслаҳатчилар бухгалтерлик, муҳандислик, 
ўқитувчилик ва юридик тажрибага эга кишилар бўлиб 
чиқмоқда. Эсда тутинг: фақат уларнинг олдинги ихти-
сослашувини инобатга олган ҳолдагина, Сиз уларнинг 
профессионал (касбий) билимларидан ўз манфаатингиз 
йўлида нафли тарзда фойдалана олишингиз мумкин
1
. 
Бунинг устига, юқорида таъкидланганидек, бу ерда ҳам 
ўзбекларда «Чумчуқ сўйса ҳам – қассоб сўйсин!», – деб 
бекордан-бекорга айтилмагани эсингиздан чиқмасин.