Амалий машғулотлари амалий машғулот -1

АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ 5.
ЭЛЛИПТИК ГУМБАЗЛАРНИ ҲИСОБЛАШ.

Ясси эллиптик гумбазда эгрилик радиуси юқо­ридан таянчга қараб камайиб боради, натижада ҳалқавий қисувчи зўриқиш кучлари "ўтиш чоки" орқали пастга борган сари ҳалқавий чўзувчи зўриқиш кучларига айланиб боради. Бу гумбазнинг доимий юк таъсирида мередионал ва ҳалқавий йўналишдаги зўриқиш кучлари R₁ = R₂ = a²/b ва z=b бўлганда кўра қуйидагича ифодаланади:

(қисилиш), (1)
Шунингдек, эллипсоид юқорисидаги зўриқиш кучлари шарсимон гумбаз зўриқиш кучларининг а/b га кўпайтирганига, (ақR бўлганда) тенг бўлади.
Таянч ҳалқасидаги мередионал зўриқиш кучи R₁ =b²/a; R₂=a ва z=0 бўлганда
(қисилиш) (2)
Бу ерда с - эллиптик гумбаз юзасининг ярим шар юзасига нисбати, бунда - эллиптик гумбазнинг z = 0 ва z = b кесимлар чегарасидаги юзаси; 2а² - радиуси R = а бўлган ярим шарнинг юзаси.
Таянч ҳалқаси сатҳидаги ҳалқавий зўриқиш кучлари z =0; R₁ = b²/a; R₂ = a бўлганда
(чўзилиш) (3)
Эллиптик гумбаз таянчидаги ҳалқавий зўриқиш кучлари шарсимон гумбазникига нисбатан катта бўлади.
Эллиптик гумбазнинг тортқисидаги зўриқиш кучи
H_max= A_bg ctg (4)
Бунда А_b - "ўтиш чоки" дан юқорида бўлган эллипсоид қисмининг юзаси.
1-жадвалда ҳар хил эллипс ярим ўқлари а/b нисбатлари учун "ўтиш чоки" ординаталари z_b, эллиптик гумбаз юзалари ва А_b бўлганда, тортқи максимал зўриқиш кучлари Н_max қийматлари келтирилган.
Жадвал 1

G=ka		Zb	Аb	Hmax =  0,32a^2g
b = a	1,0002a^2	0,618b	0,3822a^2	1,000 (0,32a^2g)
B=0,75a	0,8382a^2	0,650b	0,3282a^2	0,933 (0,32a^2g)
B=0,5a	0,6902a^2	0,680b	0,2822a^2	0,873 (0,32a^2g)
B=0,25a	0,5562a^2	0,700b	0,2582a^2	0,843 (0,32a^2g)

Қор юки S дан эллиптик гумбазда мередионал N₁ ва ҳалқавий N₂ зўриқиш кучлари қуйидагича аниқланади:
Гумбаз тепаси учун (z = b) -
(қисилиш); (5)
Таянч контури учун (z = 0)
(қисилиш); (6)
(чўзилиш); (7)

АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ 6.