Амалий машғулотлари амалий машғулот -1

Гумбазнинг юк кўтарувчанлигини аниқлаш
Гумбаз ёпмаси ўртасининг 1 м кенгликдаги кесим юзаси:
А_b = N₁/(R_b_b2) = 75300/(10,917) = 4921,5 мм² =49,2 см². (9)
Силлиқ гумбазнинг bқ100 см энлиликдаги қалинлигини ҳисоблаймиз.
А_b = bt (1-2e_a h/t) = 4921,5 = 1000t (1 - 20/t); (10)
1000 t + 24921; t25мм.
Гумбаз қобиқни бетонлаш шартидан қалинлигини 50 мм қабул қиламиз. Гумбаз қобиқнинг устиворлик шартидан бу қалинликни текширамиз.
q  0,2E_b,def(t/R)²;
0,4307 < 0,20,2532500100(5/35000)²; (11)
0,4307 Н/см² > 0,332 Н/см².
Шарт бажарилмайди, демак калинликни ошириш лозим қобиқнинг қалинлигини 60 мм қабул қиламиз:
0,4307 < 0,20,2532500100(6/35000)²;
0,4307 Н/см² < 0,478 Н/см². (12)
Шарт бажарилди, демак қобиқ қалинлиги етарли.
Гумбаз мустаҳкамлигини қобиқнинг қалинлиги 60 мм, эни 1000 мм бўлган ҳол учун, қисувчи зўриқиш кучи таъсирига текширамиз:
гумбаз юқориси учун
N₁  R_b_b2 R_b A_b) (13)
758001 < 10,917601000; 75800 < 918000 Н.
таянч ҳалқаси сатҳи учун
837001 < 10,917601000; 75800 < 918000 H.
Қобиқни конструктив арматура билан жиҳозлаймиз. Мередиан ва ҳалқа йўналишларида ҳар 1 метрига A'_s = 0,2t мм²= 0,260 = 1,2 мм² арматура талаб қилинади.
2 дона 4Вр-I - 200/4Вр-I-200, A_s= 12,6 > 12 мм² сим тўри жойлаштирамиз.
Таянч ҳалқасига бирикиш жойларида қобиқнинг қалин­лигини конструктив талабга мувофиқ 100 мм гача кўпай­тирамиз.
Таянч ҳалқасига қобиқнинг бирикиш жойларида таъсир қилувчи эгувчи момент.
М_о,max= -0,289qRt = -0,2894,307350,10 =-4,35 кН м/м. (14)
Бу момент таянч ҳалқасидан l масофада таъсир қилади.
l = 0,597 =0,597 = 1,12 м (15)
Коэффициент A₀:
=0,039;  = 0,98 (16)
t₀ = t - a =100-15 =85 мм; а - бетоннинг ҳимоя қатлами
Мередиан йўналишдаги арматуранинг кесим юзаси
= 143 мм²/м (17)
Жадвалдан 76A-III, A_s= 198 > 143 мм², қадами 150 мм стерженлар қабул қиламиз.
Ҳалқа йўналишида 66 A-I қадами 200 мм бўлган конструктив стерженлар жойлаштирамиз.
Таянч ҳалқасидаги чўзувчи зўриқиш кучи N₀ =1406,1 кН.
Арматуранинг талаб этилган кесим юзаси:
= 2757 мм^{2 (18)}
Ҳалқага 920А-IV, A_s = 2828 мм² арматура жойлаштирамиз.
Бетон ҳалқанинг кесим юзаси А_b ни, чўзувчи кучланишнинг _bt, 0,3R_b_b2 дан ошмаслик шартидан аниқлаймиз.
_bt = 0,317100000,9 = 45900 Н/мм²;
= 306339 мм². (19)
Таянч ҳалқасининг ўлчамларини b = 400 мм; h = 800 мм. Ҳалқанинг кесим юзаси: A_b = bh қ 400800 = 320000 мм².
Фонар ҳалқасидаги қисилувчи зўриқиш кучи N_ф қ 224,9 кН. Гумбаз юқори сатҳидан қисилувчи кучланиш
= 1,255 Н/мм² < R_b_b2 = 0,91,7 = 1,53 H/мм². (20)
Ҳалқанинг ўлчамларини конструктив талаб бўйича қабул қиламиз. b = 300 мм, h = 300 мм, А_b = 90000 мм².
Арматуранинг талаб этилган кесим юзаси
₍₂₁₎
демак арматура конструктив талаб бўйича жойлаштирилади.
0,5% A_b = 0,00590000 = 45 мм². Қабул қиламиз 412 A-III, A'_s=45,2 мм².